Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2014

Kατά της Κατάληψης

     
του Παναγιώτη Πούγγουρα, Μαθητή της Γ'3 Τάξης
    Δεν θα ασχοληθώ καν με τις καταλήψεις χωρίς αιτία των προηγούμενων χρόνων, θα ασχοληθώ όμως με τις τωρινές καταλήψεις που έχουν συλλογικό χαρακτήρα και αίτιο, όλες ως διαμαρτυρία στο «Νέο Λύκειο».
    Ας συμφωνήσουμε αρχικά σε μία βάση. Το «Νέο Λύκειο» είναι ένα σύστημα που καταστρέφει την συμμετρικά ολόπλευρη παιδεία και διαλύει την ξεγνοιασιά, καθώς και τα ενδιαφέροντα που δικαιολογημένα έχει ένας έφηβος στα 15 και στα 16 του χρόνια.
    Η διαφωνία μου, λοιπόν, έγκειται στον τρόπο που διαλέγει κανείς για να εκφράσει τη διαμαρτυρία του στο παραπάνω.
    Αναφαίρετο είναι το δικαίωμα του καθενός να διαφωνεί καθώς και να εκφράζει δημοσίως τη διαφωνία του για ένα νόμο. Το μέσο έκφρασης αυτής της διαφωνίας που λέγεται κατάληψη ενός δημοσίου χώρου, όμως, ωθεί την κατάσταση ένα βήμα παραπέρα. Και τι εννοώ με αυτό; εννοώ πως με την κατάληψη, το τίμημα της διαμαρτυρίας του  δεν το επωμίζεται μόνο ο διαμαρτυρόμενος αλλά και όλοι όσοι μπορεί να μην επιθυμούν να διαμαρτυρηθούν.
    Η κατάληψη είναι ένα ακραίο, ολοκληρωτικό και συνάμα εύκολο μέσο. Δέκα μαθητές αποφασίζουν να σταματήσουν τη λειτουργία του σχολείου, κλείνοντας τις πόρτες, μην επιτρέποντας να κάνει μάθημα σε κάποιον που το επιθυμεί. Και θα μας αντιτάξει κάποιος «μα η κατάληψη αποφασίστηκε δημοκρατικά, με την ψήφο της πλειοψηφίας». Γιατί όμως υπάρχει η εντύπωση ότι το κατοχυρωμένο δικαίωμα μου στην εκπαίδευση μπορεί να τεθεί υπό ψηφοφορία; Εάν είναι έτσι, ας αποφασίζουμε όλοι μαζί να χτυπάμε ή να σκοτώνουμε κάποιον που δεν είναι του γούστου μας, άλλωστε το αποφασίσαμε δημοκρατικά σύμφωνα με την αρχή της πλειοψηφίας…
Υποστηρίζω λοιπόν το εξής. Ο κάθε ένας που επιθυμεί να εκφράσει τη διαμαρτυρία του για το «Νέο Λύκειο», οφείλει πριν προβεί στην κατάληψη να χρησιμοποιήσει τους τρόπους διαμαρτυρίας που του δίνει η δημοκρατία. Πορείες, διαμαρτυρία στο Υπουργείο Παιδείας, επιστολές, αρθρογραφία κ.α. Και αφού γίνει αυτό, έχοντας ο ίδιος επιβαρυνθεί με το «αντίτιμο» της διαμαρτυρίας του, τότε ας πει «δεν εισακούστηκε το αίτημα με κανέναν τρόπο γι’ αυτό προβαίνω σε έναν ακραίο τρόπο διαμαρτυρίας, την κατάληψη». Δηλαδή θεωρώ ότι η κατάληψη είναι λίγα βήματα πριν την επανάσταση. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι καταλήψεις έφτασαν να γίνουν με σκοπό να πέσει η δικτατορία… Μη θεωρούμε, λοιπόν, την κατάληψη ως κάτι το φυσιολογικό.
     Ένας ακόμη λόγος που διαφωνώ με την πρακτική της κατάληψης είναι η λογική της όλης πράξης. Δεν μπορώ να κατανοήσω πως θέλει κάποιος να βελτιώσει την παιδεία σταματώντας τη λειτουργία του βασικού φορέα παιδείας. Το θεωρώ οξύμωρο. Είναι σαν να είμαστε δέκα άνθρωποι που τρεφόμαστε από συσσίτιο με φασόλια, και να λένε οι έξι «ξέρεις τι, θέλω και λουκάνικα και πατάτες τηγανιτές στα φασόλια μου. Μέχρι λοιπόν να τα προσθέσετε στο φαγητό μου δεν αφήνω κανέναν να φάει». Ας κάνουν απεργία πείνας οι ίδιοι... Άσχετα αν το παράδειγμα μου είναι τραβηγμένο, και άσχετα αν πραγματικά τα «φασόλια» πρέπει να βελτιωθούν, η κεντρική ιδέα είναι ότι όποιος θέλει να διαμαρτυρηθεί ας το κάνει,  χωρίς όμως να επιβαρύνει το διπλανό του.
    Για να κλείσω, μπορεί κάποιος να θεωρεί πως η κατάληψη είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να πιεστεί η διοίκηση, εν προκειμένω το Υπουργείο παιδείας, δεν είναι όμως ούτε ορθός ούτε δημοκρατικός καθώς καταπατά τα δικαιώματα τρίτων στην παιδεία. Το αποτελεσματικό και το εύκολο δεν είναι κατ’ ανάγκην και ορθό. Ας αναθεωρήσουμε, λοιπόν, τις απόψεις μας για το τι σημαίνει να κλείνεις με το έτσι  θέλω ένα σχολείο.

Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2014

Προς Γονείς, Κηδεμόνες και Καθηγητές


μίας  μαθήτριας του Σχολείου
  Η κατάληψη είναι το μόνο όπλο που μπορούμε ως μαθητές να χρησιμοποιήσουμε. Κατανοούμε τους λόγους που καταδικάζεται και γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι από εσάς θα θεωρήσουν πως είναι αποτέλεσμα επιπολαιότητας, πολιτικής ανωριμότητας και "βαρεμάρας". Ωστόσο, είναι σημαντικό σε αυτόν τον αγώνα να σας έχουμε μαζί μας, ώστε να γνωρίζει ο καθένας ποιος είναι μαζί του και ποιος απέναντί του.
  Το νέο σύστημα προσπαθεί να αποκλείσει από τα παιδιά την παιδεία, καθώς  μόνο οι οικονομικά δυνατοί θα μπορούν πλέον να ανταπεξέρχονται στις παράλογες απαιτήσεις του Νέου Λυκείου. Δεν είναι δυνατόν να φέρουν εις πέρας τα παιδιά το παρόν σύστημα χωρίς φροντιστήριο. Αυτομάτως ο ελεύθερος χρόνος συρρικνώνεται και τα οικογενειακά έξοδα αυξάνονται. Αυτό σημαίνει ταξική διάκριση, δημιουργία φτωχών και δυνατών και κατάργηση στην δωρεά παιδεία για τον καθένα.

Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2014

Συμμετοχή του σχολείου μας στην εκδήλωση για την απελευθέρωση της Αθήνας


του Ανδρέα Μπινίσκου,, Μαθητή της Β'3 Τάξης  
  Στις 12 Οκτωβρίου 1944 πραγματοποιήθηκε η απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς με την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την Αθήνα. Ο γερμανός διοικητής Φελμί προσπάθησε να προετοιμάσει το έδαφος για την ομαλή έξοδο των γερμανικών στρατευμάτων διαβεβαιώνοντας ότι δεν θα υπάρξουν καταστροφές στην επαρχία κατά την αποχώρηση. Ο ελληνικός λαός βγήκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας για το τέλος της τετράχρονης τυραννίας αποδίδοντας φόρο τιμής σε όλους όσους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την πολυπόθητη ελευθερία. Στην Αθήνα, μέχρι να φθάσει η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου, ο Αγγελος  Έβερετ, αρχηγός της αστυνομίας, ανέλαβε την διοίκηση της πόλης. Σιγά-σιγά κατέφθασαν  τα μέλη της κυβέρνησης από το Κάιρο. Στις 18 Οκτωβρίου 1944 ο Γεώργιος Παπανδρέου ύψωσε την ελληνική σημαία στον ιστό της ακρόπολης όπου για χρόνια κυμάτιζε η σβάστικα.

                                       
  
  Στα πλαίσια αυτής της επετείου μια ομάδα μαθητών της Β’ λυκείου του σχολείου μας που αποτελούνταν από τους μαθητές Μπινίσκο Ανδρέα, Μπινίσκο Παναγιώτη , Μποτζάκη Κωνσταντίνο, Μυριδάκη Μανώλη, Νταή Σωτήρη και Ξανθάκο Πέτρο, πραγματοποίησε με τη συνοδεία της φιλολόγου κυρίας Γιάννας Σκοροπάνου, επίσκεψη στην Ακρόπολητιμώντας την απελευθέρωση της πόλης μας. Μάλιστα στην Ακρόπολη συνοδέψαμε τη σημαία που την κρατούσαν κοπέλες από το λύκειο Ελληνίδων σε κλίμα συγκίνησης και περηφάνιας. Την 12η Οκτωβρίου 1944, ο Γιώργος Σεφέρης την χαρακτήρισε ως την πιο όμορφη και πιο ελαφριά μέρα του κόσμου 

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014

"ΛΕΞΕΙΣ..."


της Έλενας Ανδρεοπούλου, Μαθήτριας της Γ'1 Τάξης
     Αυτόν τον καιρό ακούω συνέχεια λέξεις όπως «γνώση», «παιδεία», φράσεις «εγώ είμαι υπεράνω», «…ανοιχτόμυαλος»,  «κοιτάζω μπροστά», «δεν καταλαβαίνω τη σημερινή κοινωνία». Όμως, ανάμεσα σε αυτά ακούω και ξανά ακούω τη λέξω «γνώση». Λες και ξανά λες ότι θες γνώση, ότι πρέπει να έχεις γνώση, ότι η γνώση είναι απαραίτητη. Πιστεύεις πως αυτή οδηγεί σε ένα καλύτερο  επίπεδο διαβίωσης και στην ιδιωτική και στη δημόσια ζωή. Πιστεύεις ότι η γνώση είναι αυτή που μπορεί να αντιμετωπίσει δραστικά το κάθε πρόβλημα και να βελτιώσει τα πράγματα γύρω σου. Και συνεχίζεις να λες η γνώση και η γνώση και η γνώση… Όμως, έχεις αναρωτηθεί ποτέ αν τελικά αδιαφορείς για τη γνώση περισσότερο απ’ ότι ενδιαφέρεσαι για να την καλλιεργήσεις; Έχεις αναρωτηθεί ότι αυτά που λες πως είσαι, οραματιστής και ιδεολόγος και ανοιχτόμυαλος, πως τα λες μονάχα, επειδή θες να επαναπαυτείς στην ιδέα ότι ψάχνεις για κάτι καλύτερο;
     Στην πραγματικότητα, όμως, παραμένεις ακόμα εγκλωβισμένος στον μικρόκοσμό σου ο οποίος εκτείνεται με όριά τους φίλους σου, τα προβλήματά σου, την οικογένειά σου και ούτω καθεξής. Πράγμα λογικότατο, αφού όλοι μας, λόγω φύσης, ενδιαφερόμαστε πρώτα για τον εαυτό μας και μας απασχολεί περισσότερο τι αποζητάμε εμείς  οι ίδιοι από την ζωή. Άλλωστε, όλοι ανεξαιρέτως έχουμε σκεφτεί τι μπορεί να θέλουμε από αυτή.
     Αυτό, παρ’ όλα αυτά, που αντιφάσκει στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι εσύ λες «εγώ δεν ενδιαφέρομαι μόνο για τον εαυτό μου και ό,τι αυτός περιλαμβάνει», αλλά λες «εγώ νοιάζομαι για ό,τι συμβαίνει γύρω μου», «αδικούμαι που ζω σε μια τέτοια κοινωνία, την οποία θα πασχίσω για να αλλάξω», «ενδιαφέρομαι για τον διπλανό μου».  Και λες κι άλλα πολλά μέσα στα οποία «ακούγετε» να υποστηρίζεις ότι το μέσο για να τα πετύχεις βρίσκεται ως επί το πλείστον στη γνώση.
     Το πρόβλημα εδώ είναι ότι απλώς συνεχίζεις και συνεχίζεις μόνο να λες. Αναρωτιέμαι! Έχεις ποτέ ασχοληθεί να μάθεις, όντως, τις γνώσεις αυτές που λες ότι χρειάζονται για να γίνουν όλα αυτά που θες να πράξεις; Μονάχα συνεχίζεις και συνεχίζεις να λες με πάθος και πίστη όσα, όμως, δεν πράττεις. Αν θες μην με πιστεύεις, αλλά θα δεις, αν το παρατηρήσεις λίγο, ότι το ίδιο ακριβώς κάνουν και τόσοι άλλοι που βρίσκονται γύρω σου.
     Εγκλωβίζεσαι σε αυτόν τον μικρόκοσμο των λέξεών σου που διαμορφώνει εσένα και ο,τιδήποτε υπάρχει γύρω σου, αρχίζοντας τις υπεκφυγές για την ανεπάρκεια της υλοποίησης των λεγομένων σου, κατηγορώντας μονίμως άλλους. Ξέρω ότι για τα παραπάνω δεν είσαι ο μοναδικός ένοχος, όμως είσαι ο βασικότερος. Έχεις μεγάλο μερίδιο ευθύνης , το οποίο μόνο αν αναγνωρίσεις και επωμιστείς, θα καταφέρεις τελικώς να πραγματοποιήσεις τα όσα μέχρι στιγμή λες.
      Θα συμφωνήσω, αν μου πεις πως κουράστηκες, αγανάκτησες και απογοητεύτηκες απ’ όλα αυτά τα δρώμενα που σε κυκλώνουν. Παρ’ όλα αυτά, εφόσον υποστηρίζεις ότι εσύ είσαι καλύτερος, ότι εσύ έχεις ανοιχτό πνεύμα, προοδευτικό νου και ότι αποζητάς αυτό το κάτι «παραπάνω» από τους άλλους, γιατί να μην προσπαθείς αμερόληπτα και ολοκληρωτικά για αυτό;
     Αντιθέτως, παρατηρώ ότι η συμπεριφορά που υιοθετείς σε απομακρύνει ολοένα και περισσότερο από αυτόν τον στόχο. Η συμπεριφορά σου, που τη θεωρείς επαναστατική, δηλαδή αυτή η υπερεκτιμημένη αποχή σου, να ξέρεις ότι είναι σχεδόν ταυτόσημη με την αδιαφορία. Γεγονός που, αντί για επαναστάτη-υπέρμαχο της ανώτερης γνώσης, σε καθιστά απλώς έναν «ήσυχο» δούλο αυτών που «θεωρούνται» από εσένα γνώσεις. Έτσι αρχίζεις –πέρα από την αδιαφορία- να απορρίπτεις ο,τιδήποτε και οποιονδήποτε προσπαθεί να σου μεταλαμπαδεύσει ουσιαστική, «πραγματική», «ωφέλιμη» γνώση, θεωρώντας ότι από μόνος σου είσαι αρκετά ικανός για να φτάσεις στην πραγματική γνώση. Προσωπικά μου φαίνεται παράλογο το γεγονός ότι αναγνωρίζεις τη γνώση ως κυρίαρχο παράγοντα για την επίτευξη των στόχων σου και ταυτόχρονα την αναιρείς με αυτή σου τη στάση. Υποτίθεται ότι εσύ ο ίδιος ζητάς και πιστεύεις στη γνώση, γιατί, λοιπόν, αρνείσαι να της δώσεις τη δέουσα σημασία;
      Για να μπορέσεις να φτάσεις στην πολυπόθητη γνώση που τόσο επίμονα αναζητάς, θα πρέπει πρώτα να ακολουθήσεις κάποια βήματα, έτσι ώστε να χτίσεις τα θεμέλιά σου. Άλλωστε, πάρε το εξής ως το πιο απλό παράδειγμα. Για να μάθεις να επικοινωνείς όπως επικοινωνείς στην τωρινή σου ηλικία, πρώτα άρχισες να κλαις, μετά να αντιλαμβάνεσαι κάποια πράγματα και να χρησιμοποιείς τον δείκτη του χεριού σου για να τα «πεις», έπειτα με τη βοήθεια των γονιών σου να μιλάς και να γράφεις και τέλος με το σχολείο τελειοποίησες τη γραφή και το λόγο σου.  Το ίδιο ακριβώς πιστεύω ότι ισχύει και για τη γνώση. Σε πρώτο στάδιο βασίζεσαι στη βοήθεια και μετά -αν θες φυσικά- εξελίσσεσαι ακόμα περισσότερο και μόνος σου.  Απόρροια αυτού είναι ότι πρώτα πρέπει να χτίσεις γερά θεμέλια ξεκινώντας από τις στοιχειώδεις γνώσεις και πάνω σε αυτές να χτίσεις τον γνωστικό σου κόσμο. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα γνωρίσεις από το μεδούλι του πράγματος ότι η γνώση μπορεί να οδηγεί στην ευημερία και στη βαθιά αντίληψη των πραγμάτων.
     Προϋπόθεση, όμως, των παραπάνω είναι η ενασχόληση με τις πηγές που μπορούν να σου τα προσφέρουν αυτά. Παραδείγματος χάριν, αν δεν ασχοληθείς έστω και λίγο με την ιστορία (πολιτική, οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική) καθιστάς ο ίδιος τον εαυτό σου εν μέρει ανήμπορο απέναντι σε πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, οικονομικά ζητήματα της εποχής σου. Αυτό συμβαίνει, διότι το σήμερα με το χθες είναι αλληλένδετα. Κοιτώντας το χθες μαθαίνεις και δημιουργείς το σήμερα. Επιπλέον, ποιό το όφελος, όταν λες στους γύρω σου ότι διάβασες το τάδε γνωστό και σημαντικό βιβλίο του τάδε γνωστού και σημαντικού συγγραφέα, ενώ το μόνο που  αποκόμισες από αυτό είναι να προσκολληθείς στον τίτλο του βιβλίου, παρά να εμβαθύνεις στο περιεχόμενό του. Πώς μπορείς να χτίζεις έτσι απόψεις-ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες τις οποίες συνηθίζεις να κραυγάζεις σήμερα; Μέσα από αυτά και άλλα τόσα παρόμοια παραδείγματα είναι πρόδηλο ότι δε δίνεις αξία στη γνώση, τουλάχιστον όχι έτσι όπως εσύ λες. Το μόνο που κατορθώνεις είναι να δημιουργείς στον εγκέφαλό σου χιλιάδες κουτάκια με ταμπέλες θεμάτων, τα οποία όμως μέσα είναι κενά. 
     Η αδιαφορία και "η γνώση για τη γνώση" νομίζω πως είναι το πιο απλό συμπέρασμα που μπορεί να διατυπωθεί για τα παραπάνω. Λέω πως γνωρίζω, άρα αυτομάτως σημαίνει ότι όντως γνωρίζω. "Κίβδηλες γνώσεις": έτσι θα μπορούσα να χαρακτηρίσω αυτά που καθημερινά υποστηρίζεις ότι γνωρίζεις, σύγχρονε φίλε μου. Φαντάζομαι πως θα με χαρακτηρίσεις πεσιμιστή και ίσως να 'χεις εν μέρει δίκιο. Όμως, σκέψου, αν δεν ισχύουν έστω και λίγο αυτά που περιγράφω, πώς είναι τότε δυνατόν εσύ σύγχρονε άνθρωπε και οι "σωτήριες γνώσεις" σου να έχουν δημιουργήσει αυτόν τον κόσμο στον οποίο ζούμε;

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

Μαθητές φεύγουν, μαθητές έρχονται

(Κάποιες σκέψεις με αφορμή τη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου)

   
της Σταυρούλας Ζιαζοπούλου, Φιλολόγου του σχολείου μας
           Γιορτάσαμε και φέτος την 28η Οκτωβρίου. Και όπως πάντα είναι μια χαρά, ένα καμάρι και μια συγκίνηση για εμάς τους καθηγητές να βλέπουμε τους μαθητές σε μια συνέχεια στον χρόνο να ανακαλύπτουν, να μαθαίνουν, να εκφράζουν, να τραγουδούν να απαγγέλλουν, να υποδύονται, να χορεύουν κι όλα αυτά για χάρη της Ιστορίας, της μνήμης και της παράδοσης.
         Αυτή η μέρα έχει παντα για μένα μια συγκίνηση και ο λόγος δεν είναι ο προφανής. Αναλογίζομαι πως το επάγγελμά μας έχει μια ιδιαιτερότητα. Ξεκινάμε την «καριέρα» μας γεμάτοι ενθουσιασμό να δώσουμε από αυτά που πήραμε ή να είμαστε καλύτεροι από τους καθηγητές που είχαμε. Και περνούν τα χρόνια και έρχεται η κούραση, τα υπαρκτά προβλήματα της πραγματικής εκπαίδευσης και προσπαθούμε να κρατήσουμε όρθιοι την ελπίδα πως αυτές οι ψυχές που έχουμε την ευθύνη τους μπορούν να βρουν τον δρόμο τους και να δώσουν φως σ’ έναν κόσμο που πάντα απειλούνταν από το σκοτάδι, μα συνεχίζει.
      Κι αλλάζουν τα πρόσωπα. Μαθητές φεύγουν, μαθητές έρχονται. Οι πρώτοι αποχαιρετισμοί ήταν πιο δύσκολοι. Μετά, σιγά σιγά η λύπη μετουσιώθηκε σε χαρά από τις σχέσεις που κράτησαν με μαθητές που έφυγαν και τράβηξαν τον δρόμο της ενηλικίωσης, της δημιουργίας. Δύσκολα στην αρχή μα με μαθηματική ακρίβεια, νέα πρόσωπα φωτίζουν τις τάξεις, νέες απορίες, ιδέες, αμφισβητήσεις αρθρώνονται και η ισορροπία αντικαθιστά την πρώτη αμηχανία της αλλαγής.
       Κι έρχεται η πρώτη σχολική γιορτή, της 28ης, κι έρχονται τα αποδημητικά πουλιά, είτε για να παραλάβουν τους επαίνους τους είτε γιατί πεθύμησαν μια κάποια φωλιά που υπήρξε γι’ αυτά το σχολειό τους. Και νιώθω πως η αλυσίδα μεγαλώνει. Η αλυσίδα που ενώνει τη μια γενιά με την άλλη, των παιδιών μα και τη δική μας και των δασκάλων μας.
      Και νιώθουμε σαν πνευματικοί γονείς και παίρνουμε κουράγιο πως αξίζει, λέει, η δουλειά που κάνουμε. Και καμαρώνουμε. Και γυρίζουμε πίσω στον χρόνο, τότε που διαλέξαμε  νά ‘χουμε να κάνουμε με εφήβους, με αποχαιρετισμούς και με ελπίδα. Και συνεχίζουμε.
        Στο καλό και καλωσορίσατε!                                                             

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014

ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ

Μία ομάδα μαθητών –κυρίως της Γ’ Λυκείου- παραβρέθηκε, συνοδευόμενη από δύο καθηγήτριες, την κα Δαφέρμου και την κα Σφακιανάκη, την Κυριακή 19 Οκτωβρίου στη θεατρική παράσταση «Μάουτχάουζεν» στο Θέατρο Badminton. Οι κριτικές και οι απόψεις των παιδιών σχετικά με την παράσταση, καθώς και τα συναισθήματα που αυτή τους ενέπνευσε είναι τα εξής.

«Ήταν η αποτύπωση μίας θλιβερής πραγματικότητας. Παράλληλα, όμως, ήταν πολύ ωραία σκηνοθετημένο. Σου επέτρεπε να δεις ‘’μέσα από τα σίδερα’’ τι ακριβώς γινόταν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπως και τις επιπτώσεις του πολέμου στη μετέπειτα ζωή των ανθρώπων.»
-Ζωή Κυριακίδου, Γ’2

«Οι δύσκολες στιγμές ενός νέου Έλληνα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ο έρωτας και η τιμωρία, η ζωή και ο θάνατος παρουσιάστηκαν γλαφυρότατα μέσω του θεατροποιημένου πεζογραφήματος του Καμπανέλλη.  Οι ηθοποιοί υποδύθηκαν με εξαιρετικό τρόπο τον ρόλο τους, δίνοντάς μας δυνατότητα να κατανοήσουμε τις συνθήκες της εποχής που διαδραματίζονται τα γεγονότα. Ο Στέλιος Μάινας είναι πολύ ακριβής με τις περιγραφές του, με αποτέλεσμα να αισθανθούμε ότι είμαστε και εμείς πρωταγωνιστές των γεγονότων που αφηγείται.»
-Νίκος Καλύβας, Γ’1

«Οι ηθοποιοί ήταν ως επί το πλείστον εξαιρετικοί. Η σκηνογραφία και η σκηνοθεσία, επίσης. Άξιες αναφορές όπως και θαυμασμού ήταν και οι μουσικές παρεμβάσεις της Ρίτας Αντωνοπούλου.»
-Ειρήνη Δόξα, Γ’1

«Μου άρεσε, γιατί οι ηθοποιοί ήταν εξαιρετικοί στο ρόλο τους, όπως και η δουλειά του σκηνογράφου. Βέβαια, μην ξεχάσουμε τον σκηνοθέτη που όλη η παράσταση πέρασε από τα χέρια του.»
-Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, Β’2

«Ήταν μία πολύ καλά επιμελημένη παράσταση, όχι μόνο από άποψη σεναρίου και μουσικής, αλλά και άποψη σκηνοθεσίας και σκηνογραφίας. Οι ερμηνείες του Μάινα και του Λεμπεσόπουλου ήταν εξαιρετικές, καθώς και των ηθοποιών που έπαιζαν δευτερεύοντες ρόλους. Το κλίμα ήταν έντονα συναισθηματικά φορτισμένο και τα μηνύματα που περνούσε η παράσταση ήταν άξια προσοχής, ιδιαίτερα στην εποχή που διανύουμε.»
-Έλενα Ανδρεοπούλου, Γ’1

«Εξαιρετική σκηνοθεσία, φοβερές ερμηνείες, εντυπωσιακά οπτικοακουστικά μέσα. Ωστόσο, υπήρχε πολύ αφήγηση.»
-Κωνσταντίνα Πανταζή, Γ’3




Απόσπασμα από το έργο
  Τον καιρό εκείνο, κάθε Κυριακή που δε δουλεύαμε στέκαμε ώρες ολόκληρες και κοιτάζαμε τις γυναίκες που και κείνες βγαίναν απ' τ' αντίσκηνα και μας κοιτάζανε. Η απόσταση που μας χώριζε ήταν μεγάλη. Είναι ζήτημα αν θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε κι αν ακόμη φωνάζαμε. Κάτι τέτοιο φυσικά κανείς δεν ξεθάρρευε να το δοκιμάσει. Ούτε χρειαζόταν. Αυτό το σιωπηλό αλληλοκοίταγμα που περνούσε δυο φράχτες από συρματόπλεγμα δεν είχε ανάγκη από μιλιά. Ήταν οι ώρες του έρωτα στο Μαουτχάουζεν.
Όμως σκέψου... Αυτές οι γυναίκες κι αυτοί οι άντρες που αλληλοκοιτάζονταν σιωπηλά επί ώρες ατελείωτες ήταν ντυμένοι με τα ίδια ριγωτά, ξεθωριασμένα, χιλιοφορεμένα ρούχα του κάτεργου. Τα σώματά τους ήταν πετσί και κόκαλο, τα μαγουλά τους ρουφηγμένα και μαλλιαρά απ' την αβιταμίνωση. Τα μαλλιά κουρεμένα με μια λουρίδα ξυρισμένη στη μέση, απ' το κούτελο ως το σβέρκο. Μόνο τα μάτια ήταν πιο μεγάλα και πιο βαθιά από άλλοτε για να χωράει ο φόβος.
  Το ηλεκτροφόρο με το ρεύμα υψηλής τάσης και το συρματόπλεγμα με τις σκοπιές δεν ήταν μια απλή τεχνική εγκατάσταση, ένας αδιάβατος φράχτης. Εδώ μια διαταγή όριζε να χωριστεί τελεσίδικα τ' αρσενικό απ' το θηλυκό. Μια διαταγή σε μέγεθος μοίρας. Μια διάσπαση του αιωνίου ζεύγους. Ένα παραφύση κόψιμο των από ουρανό και γη ταγμένων να “έσονται εις σάρκαν μίαν’’.


O Ιάκωβος Καμπανέλλης έγραψε το  Μαουτχάουζεν, όπου εξιστορεί όσα έζησε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης από το 1943 ως το 1945. Η διήγηση γίνεται σε δύο χρόνους, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται εναλλάξ στη ζωή στο απελευθερωμένο πλέον στρατόπεδο και στη ζωή κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας. Η αφήγηση, συνταρακτικά απλή και ανθρώπινη, παρέχει πληροφορίες για τις θηριωδίες που έλαβαν χώρα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά ρίχνει φως και σε μία πιο άγνωστη πτυχή του δράματος: της επανάκτησης της ζωής από τους επιζήσαντες μέσα από την περιγραφή των αντικειμενικών συνθηκών αλλά και της ψυχολογικής κατάστασης των θυμάτων τις πρώτες μέρες της απελευθέρωσής τους.

Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2014

Ευχαριστούμε Ελλάδα!

Αναδημοσίευση από LiFO 25.9.2014 | 12:30

Μαθήματα ευγνωμοσύνης από τα παιδιά της Αφρικής


  Η νέα σχολική χρονιά άρχισε πριν λίγες ημέρες, όμως στην Κιμπέρα του Ναϊρόμπι, τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγκούπολη στην Αφρική, η εκπαίδευση δεν είναι αυτονόητη και προσβάσιμη σε όλα τα παιδιά.    
  Eδώ και λίγες μέρες σε αρκετά timeline στο Facebook κυκλοφορούν οι φωτογραφίες των μικρών μαθητών να κρατάνε ένα χαρτόνι με ελληνικά ονόματα και ένα προσωπικό "ευχαριστώ". Xρειάστηκε ένα μάλλον αστείο -για τα δικά μας δεδομένα- ποσό που συγκεντρώθηκε γρήγορα για να προσφέρει χαμόγελα στο μικρό σχολείο. Τα 2000 δολάρια εξασφάλισαν την κάλυψη των πρώτων αναγκών για τη δημιουργία της νέας αίθουσας του St George Orthodox Primary School με τους 180 μαθητές. Στόχος είναι τα 4000. Με αυτά τα χρήματα θα ολοκληρωθεί η νέα αίθουσα, θα δημιουργηθούν τουαλέτες, θα εξασφαλιστεί η βιβλιοθήκη του σχολείου, τα παιχνίδια και το απαραίτητο κιβώτιο πρώτων βοηθειών για τα παιδιά.   
[...]
  Αυτό που είναι ανυπολόγιστης αξίας  είναι αυτές οι αισιόδοξες εικόνες των παιδιών του Ναϊρόμπι... 


GRAFFITI ΣΕ… ΜΙΝΑΡΕ

Αναδημοσίευση από LiFO Σεπτέμβριος 24 2014 09:26

Όταν η τέχνη του graffiti παντρεύεται με τη θρησκεία για να απαλύνει τις καρδιές των ανθρώπων
  
  Ο El Seed είναι καλλιτέχνης και έχει καταγωγή από τη Γαλλία και την Τυνησία. Είναι πρωτοπόρος του ''Calligraffiti'', δηλαδή του συνδυασμού αραβικής καλλιγραφίας και graffiti.
  Έχει κοσμίσει με έργα του διάφορες πόλεις ανά τον κόσμο όπως το Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και τη Μελβούρνη. Από τα πιο φημισμένα έργα του είναι η δουλειά του στο Ινστιτούτο Αραβικού Κόσμου στο Παρίσι. Ο El Seed μετέφρασε στα αραβικά ένα απόσπασμα από το έργο Περί Έρωτος (De l' amour) του Σταντάλ και το μετέφερε στην επιφάνεια του Ινστιτούτου στις αποχρώσεις του μπλε και ασημί.
  Ένα χρόνο μετά την επανάσταση που ανέτρεψε τον δικτάτορα Μπεν Άλι (2011), ο El Seed
αποφάσισε να επεκτείνει την καλλιτεχνική του δράση και στη γενέτειρά του την πόλη Gabes. Προηγουμένως, είχε ενδιαφερθεί να φιλοτεχνήσει πάνω σε ερειπωμένα κτίσματα εντός της ερήμου  και σε θόλους τεμενών.                                                                                                                        

  Αυτή τη φορά δημιούργησε πάνω στον μιναρέ του τεμένους Jara, ο οποίος έχει διαστάσεις 47 επί 10 μέτρα και είναι ο ψηλότερος της Τυνησίας. Εμφορούμενος από τις συγκρούσεις μεταξύ των σκληροπυρηνικών και των προοδευτικών της τυνησιακής κοινωνίας, θέλησε να μεταφέρει ένα μήνυμα συγκερασμού και ειρήνης. Το μήνυμα αυτό έπρεπε να είναι ορατό από όλους, επομένως επέλεξε τον ''φάρο'' της πόλης του, τον μιναρέ του κεντρικού τεμένους. Πρόκειται για τον κορανικό στίχο ''Ω άνθρωπε, σε πλάσαμε από τον άντρα και τη γυναίκα για να φέρεις τον άνθρωπο και τις φυλές και να γνωριστείτε''  που καλύπτει τις δύο από τις τέσσερις προσόψεις του μιναρέ.
  Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Barjeel Art που εδρεύει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ολοκληρώθηκε χάρη στη συνεισφορά της τοπικής οργάνωσης Al Khaldounia που συνέβαλε στην αδειοδότηση του έργου από τις δημοτικές αρχές. 

Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2014

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΙΣΑ ΖΩΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΜΕΣΑ ΣΕ 40 ΧΡΟΝΙΑ

Αναδημοσίευση από news247 Σεπτέμβριος 30 2014 19:31

  Η δράση του ανθρώπου επέφερε μέσα σε 40 χρόνια την εξαφάνιση περισσότερων από τα μισά άγρια ζώα του πλανήτη: αυτή η ζοφερή διαπίστωση αποτελεί το κεντρικό σημείο της έκθεσης "Ζωντανός Πλανήτης 2014" της μη κυβερνητικής οργάνωσης WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), η οποία αποτελεί την πιο πρόσφατη αναφορά για την κατάσταση του πλανήτη.
"Οι διάφορες μορφές της ζωής είναι ταυτόχρονα η μήτρα των οικοσυστημάτων που επιτρέπει τη ζωή στη Γη και το βαρόμετρο αυτού που κάνουμε να ζει ο πλανήτης μας", γράφει ο γενικός διευθυντής του WWF Μάρκο Λαμπερτίνι.
  "Και αδιαφορώντας για την τύχη τους, τρέχουμε προς το χαμό μας", προειδοποιεί.
Από το 1970 ως το 2010, ο Δείκτης Ζωντανός Πλανήτης --που μετρά την εξέλιξη 10.380 πληθυσμών 3.038 ειδών θηλαστικών, πτηνών, ερπετών, αμφιβίων και ψαριών-- σημείωσε πτώση κατά 52%.
Και "αυτή η βαριά τάση δεν δίνει καμιά ένδειξη επιβράδυνσης", σύμφωνα με τη 10η έκδοση της έκθεσης, κατά την οποία είναι ακόμη δυνατό να δράσουμε για να ανατρέψουμε αυτή τη μείωση και να συνδυάσουμε ανάπτυξη και διαφύλαξη του περιβάλλοντος.
[...]
  Η ανακοινωθείσα μείωση κατά 52% είναι πολύ πιο έντονη απ' ό,τι στις προηγούμενες εκθέσεις εξαιτίας αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού οι οποίες προτείνουν μια πιο πιστή απεικόνιση της παγκόσμιας κατανομής των ειδών των σπονδυλωτών, διευκρινίζει η μη κυβερνητική οργάνωση που ειδικεύεται στην προστασία ειδών που κινδυνεύουν.
Στην τελευταία από τις διετείς αυτές εκθέσεις της, η οποία χρονολογείται από το 2012, το WWF ανέφερε μια μείωση κατά 28% των άγριων ειδών από το 1970 ως το 2008. Ο δείκτης δεν κάλυπτε τότε παρά 2.699 είδη.
  Οι αιτίες αυτής της μείωσης: η απώλεια και η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων (εξαιτίας της γεωργίας, της δημιουργίας πόλεων, της αποδάσωσης, της άρδευσης, των υδροηλεκτρικών φραγμάτων...), το κυνήγι και η υπεραλιεία και η κλιματική αλλαγή. Έτσι, πολυάριθμα ψάρια και ζώα των παραλίων έχουν εξαφανισθεί από το Κουρόνγκ, μια ζώνη της νότιας Αυστραλίας όπου η άντληση υδάτων για άρδευση έχει αυξήσει την αλμυρότητα.
[...]
  Η ανθρωπότητα υπερεκμεταλλεύεται τη Γη, καταναλώνει περισσότερους φυσικούς πόρους απ' όσους μπορεί να αποκαταστήσει ο πλανήτης: καταναλώνει περισσότερα ψάρια απ' όσα γεννώνται, εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ' όσο μπορούν να απορροφήσουν τα δάση και οι ωκεανοί...
  "Σήμερα χρειαζόμαστε τη δημιουργική δυνατότητα μιάμισης Γης για να έχουμε στη διάθεσή μας τις οικολογικές υπηρεσίες που απολαμβάνουμε κάθε χρόνο", υπενθυμίζει το WWF.
Και η "βιο-ικανότητα", δηλαδή η διαθέσιμη επιφάνεια για να εξαφαλισθούν αυτά τα αγαθά και οι υπηρεσίες, δεν σταματάει να συρρικνώνεται με την παγκόσμια δημογραφική έκρηξη.
Από το 1961 ως το 2010, ο πληθυσμός αυξήθηκε από 3,1 σε σχεδόν 7 δισεκ. κατοίκους και η διαθέσιμη κατά κεφαλήν βιο-ικανότητα από 32 σε 17 στρέμματα παγκοσμίως.
"Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός πρόκειται να φθάσει τα 9,6 δισεκ. κατοίκους το 2050 και τα 11 δισεκ. το 2100, η διαθέσιμη βιο-ικανότητα για καθέναν από εμάς θα συνεχίσει να μειώνεται (...) μέσα σ' ένα κόσμο που χαρακτηρίζεται από την υποβάθμιση των εδαφών, την έλλειψη γλυκού νερού και την άνοδο του κόστους της ενέργειας".
Ποιός φταίει; Οι πλουσιότερες χώρες είναι συνολικά αυτές των οποίων το οικολογικό αποτύπωμα ανά κάτοικο είναι το πιο υψηλό.
Το 2010 το Κουβέιτ ερχόταν επικεφαλής και ακολουθούσαν το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Δανία, το Βέλγιο, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, η Σιγκαπούρη, οι ΗΠΑ, το Μπαχρέιν και η Σουηδία. Η Γαλλία βρισκόταν στην 23η θέση και στην προτελευταία θέση ήταν η Κίνα, η οποία κατέχει ωστόσο την πρώτη θέση για το συνολικό αποτύπωμά της, μπροστά από τις ΗΠΑ και την Ινδία.
"Η χρήση των φυσικών πόρων και των οικολογικών υπηρεσιών των χωρών με υψηλά εισοδήματα είναι πέντε φορές πιο αυξημένη κατά κεφαλήν απ' ό,τι στις χώρες με χαμηλά εισοδήματα" και συνεπώς για να διατηρήσουν το βιοτικό επίπεδό τους, οι πλούσιες χώρες καταφεύγουν ευρέως στην βιο-ικανότητα άλλων.
Αν ζούσαμε όλοι όπως ζουν οι πολίτες του Κατάρ, θα χρειαζόμασταν 4,8 πλανήτες -- 3,9 αν ήμασταν όλοι Αμερικανοί και 1,4 αν ήμασταν όλοι Νοτιοαφρικανοί.

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2014

ΠΙΣΩ ΣΤΑ ΘΡΑΝΙΑ…

Άλλη μία χρονιά ξεκίνησε. Για άλλους η πρώτη, για άλλους μία από τις ενδιάμεσες, ενώ για τους «τυχερούς» η τελευταία. Για όλους, όμως, μία χρονιά που απαιτεί συγκέντρωση, μέθοδο και πρόγραμμα. Α, και κάτι ακόμη: όχι άγχος!

Στα δικά μας τώρα! Πολλά ήταν τα εγχώρια καθώς και τα εξωτερικά περσινά ειδησεογραφικά νέα που κατέπληξαν πολλούς από εμάς, όπως οι ραγδαίες αλλαγές στο πολιτικό φάσμα και οι πολύ σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της υγείας. «Να αναμένουμε παρόμοια και φέτος;», θα αναρωτιόταν κανείς. Είναι δύσκολο να δώσει ακόμη κάποιος μία υπεύθυνη και ειλικρινή απάντηση. Ωστόσο –ανεξαρτήτως του τι εν τέλει θα συμβεί-, εμείς φέτος θα προσπαθήσουμε να σας κρατήσουμε ενήμερους για τα τρέχοντα δρώμενα της επικαιρότητας και ταυτοχρόνως για τα σχολικά.

Να έχετε μία εποικοδομητική χρονιά!

Η συντακτική ομάδα

Τρίτη 20 Μαΐου 2014

Γιατί να κρίνεται αναγκαία η τέχνη, άραγε;


  της Ειρήνης Δόξα-Λαμπρινοπούλου, Μαθήτριας της Β' Τάξης
 Κανείς θα μπορούσε να εικάσει πως η πλάση του ανθρώπου είναι ένα καλλιτέχνημα του οποίου τεχνίτης, δηλαδή δημιουργός, είναι ο Θεός. Συνεπώς, η τέχνη δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά κάτι που αριθμεί χρόνια αντίστοιχα με εκείνα της ανθρώπινης ύπαρξης.  Ωστόσο, για αρκετούς λόγους δε μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό από τον οποιονδήποτε τι ονομάζεται τέχνη, τι καθιστά κάτι έργο τέχνης και –προπάντων- το πώς ένα ποίημα, ένα γλυπτό, ένα τραγούδι ή μία ταινία, όπως και πολλά άλλα καλλιτεχνικά δημιουργήματα, μπορούν να επιδράσουν στη ψυχοσύνθεση του ατόμου. Πολλοί επέρριψαν ευθύνες για το γεγονός αυτό, δηλαδή για το ότι δεν είναι σαφές πια τι είναι τέχνη, στο ότι αυτή κατακλύζει, πλέον, τον ανθρώπινο βίο. Μήπως, όμως, η πραγματική αιτία πηγάζει από το γεγονός πως δεν μαθαίνουμε να εκτιμάμε το ωραίο; Πως δε το διδασκόμαστε; Μήπως και το σύγχρονο σχολείο ευθύνεται εν μέρει για το πρόβλημα αυτό;
  Πριν αναλύσω εκτενέστερα την πηγή του προβλήματος, θα ήθελα να παραθέσω πρωτίστως τα θετικά που αποκομίζει κανείς από την τέχνη στο σύνολό της. Κατ’αρχάς, ένας άνθρωπος που δεν αρέσκεται στην τέχνη πιθανότατα υστερεί ηθικής αρτιότητας. Μέσω της τέχνης αντιλαμβάνεται τι είναι καλαίσθητο και τι όχι, με αποτέλεσμα να διαμορφώνει προσωπική άποψη και παράλληλα να διαπλάθει ηθικό χαρακτήρα. Επίσης, χάρη σε αυτή η φαντασία εξάπτεται και εξωτερικεύονται οι κλίσεις και τα ταλέντα του καθενός. Επιπλέον, ενώ ο δημιουργός είναι άλλος, εκείνος που απολαμβάνει είναι ο δέκτης (ο τηλεθεατής, ο αναγνώστης ή ακόμη και ο παρατηρητής), καθώς με ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα μπορεί να καταπραΰνει τον πόνο του, να αναπολήσει καλές στιγμές, να συγκινηθεί ή έστω να βρει ένα προσωρινό καταφύγιο από τα προβλήματα της καθημερινότητας.
  Εκτός των άλλων, η τέχνη είναι το χαρακτηριστικότερο δείγμα πανανθρώπινου κώδικα. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα δε διαφέρουν από λαό σε λαό ή από εθνότητα σε εθνότητα, αλλά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το γεγονός αυτό, το στοιχείο δηλαδή που κάνει τον κάθε άνθρωπο διαφορετικό και μοναδικό, πιθανότατα να αποτέλεσε και την αιτία που υπήρξαν τόσες τεχνοτροπίες και τόσα καλλιτεχνικά ρεύματα. Παρά ταύτα, το ουσιώδες είναι το ότι όλοι ενοποιούνται κάτω από την τέχνη, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία οικουμενική συνείδηση, να γίνεται ο πολιτισμός των άλλων λαών γνωστός σε κατοίκους διαφορετικών χωρών σα να ήταν ο δικός τους. Συν τοις άλλοις, παρότι ουκ ολίγα είναι τα παραδείγματα ανθρώπων που εκμεταλλεύτηκαν την οποιαδήποτε μορφή τέχνης, είτε για να προπαγανδίσουν είτε για να εντυπωσιάσουν, κανείς θα μπορούσε να «αφυπνιστεί» και να παραδειγματιστεί και από σύγχρονους και από παλαιότερους καλλιτέχνες, αφού μέσω των έργων τους διατυπώνονται αρκετές φορές στερήσεις και κακουχίες που έχουν βιώσει, μιας και ως γνωστόν η τέχνη είναι καθρέφτης της πραγματικότητας.
  Ο Νίτσε αναφερόμενος στην τέχνη έκανε λόγο για κάτι που σώζει τον άνθρωπο από την αλήθεια. Ίσως η συγκεκριμένη άποψη ουσιαστικά να αναφέρεται σε έναν κόσμο υπερβατό. Κανείς θα μπορούσε να αποκαλέσει και τον συγκεκριμένο λογισμό ουτοπικό. Δικαίως, ίσως. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει το εξής: είναι λογικό για τους οποιουσδήποτε λόγους, συμπεριλαμβανομένου και τους ουτοπικούς, να υποβιβάζεται η τέχνη; Ανεξαρτήτως των απόψεων και των απαντήσεων, ας δούμε τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού από τον θεσμό του σχολείου.
  Πρώτον, το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, επικροτώντας τα πρακτικά μαθήματα, υποβιβάζει τις ανθρωπιστικές επιστήμες στις οποίες θα μπορούσε να ενταχθεί οποιαδήποτε μορφή τέχνης. Η εκπαιδευτική νοοτροπία αυτή έχει ως στόχο την απομάκρυνση των μαθητών από τα θεωρητικά μαθήματα και την προσάρτησή τους στα πρακτικά, επειδή η επικρατούσα αντίληψη υποστηρίζει πως τα πρωτοαναφερθέντα μαθήματα, με τη φιλοσοφία και το θέατρο να πρωτοστατούν, είναι δευτερευούσης σημασίας. Όμως, ένας μαθητής στον οποίον πότε δεν τέθηκαν τα βασικά φιλοσοφικά ερωτήματα («Γιατί γεννήθηκα;»,«Τι είναι ο θάνατος;»), πώς θα μπορέσει αύριο να αναρωτηθεί για το τι είναι καλό για τη χώρα του; Πώς θα μπορέσει να ψηφίσει με γνώμονα το σωστό και το λάθος, εάν ποτέ δεν δόθηκαν απαντήσεις στα ερωτήματα του περί ηθικής;
  Άξιος αναφοράς, συν τοις άλλοις, είναι ο παράγοντας που σχετίζεται με την έλλειψη υποδομών και κατάλληλου εκπαιδευτικού δυναμικού, με αποτέλεσμα ένας έφηβος που αν και έχει καλλιτεχνική κλίση να μη μπορεί να την εκφράσει. Η κρατική μέριμνα σε ό,τι σχετίζεται με τον καλλιτεχνικό χώρο, αν και όχι μηδαμινή, είναι ανοργάνωτη, με αποτέλεσμα να καταντάει ανούσια. Κανείς δεν αρνείται ότι οργανώνονται εκδρομές στα πλαίσια εκπαιδευτικών προγραμμάτων στη διάρκεια ενός σχολικού έτους, όμως, οι μαθητές ενδιαφέρονται πραγματικά ή απλά χαίρονται γιατί θα χάσουν το μάθημα; Και αν συμβαίνει το πρώτο, μπορεί κανείς να επικρίνει τους καθηγητές; Όχι, καθώς οι προθέσεις τους είναι οι καλύτερες… αν και η πολιτεία φαίνεται να μην τους στηρίζει όσο θα έπρεπε. Μία λύση για άμεση επανασύνδεση του δεσμού μεταξύ μαθητών και τέχνης θα μπορούσε να θεωρηθεί η ένταξη του μαθήματος της Ιστορίας της Τέχνης σε όλα τα σχολικά έτη της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
   Εν κατακλείδι, η τέχνη βρίσκεται παντού: στον τρόπο ομιλίας μας, στο ντύσιμό μας, στις ασκήσεις μας, σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, ακόμη και σε ένα γραπτό μήνυμα.  Ωστόσο, επειδή δε παρουσιάζεται πάντα αυτούσια, αλλά σχεδόν κάθε φορά με άλλη μορφή, όλοι μας πρέπει να συλλογιζόμαστε: «Τι είναι τέχνη για ‘μένα και σε τι με ωφελεί;». Καλό και άξιο συμβουλής είναι ο σεβασμός στην τέχνη και σε οποιοδήποτε δημιούργημά της, η παροχή χώρου και χρόνου στη ζωή μας για αυτή, αλλά και στα σχολεία μας, και σε θεωρητικά και σε πρακτικά μαθήματα. Ωστόσο αναγκαία είναι η ύπαρξη προσωπικής κρίσης, γιατί κανείς δε μπορεί να επιβάλει σε κάποιον να του αρέσει κάτι, ανεξαρτήτως οποιωνδήποτε μαθημάτων ή σεμιναρίων περί αισθητικής της τέχνης, γιατί υπάρχει αυτό που λέγεται «προσωπική γνώμη».

Πέμπτη 15 Μαΐου 2014

Το πείραμα του Negroponte

Αναδημοσίευση από την Ελευθεροτυπία
Το πείραμα του Negroponte: αναλφάβητα 5χρονα παιδιά χακάρουν το android
Υπεύθυνος: Ελένη Καρατζά

Ο ελληνικής καταγωγής πρωτοπόρος στον τομέα του σχεδιασμού των βοηθητικών υπολογιστών Nicolas Negroponte είναι γνωστός για την ίδρυση και τη διεύθυνση του MIT Media Lab, το οποίο βοήθησε στην επανάσταση των πολυμέσων και στεγάζει σήμερα περισσότερους από 500 ερευνητές και προσωπικό.
Επίσης είναι ένας Επενδυτής - Άγγελος (Angel Investor) o οποίος έχει χρηματοδοτήσει πάνω από 40 ξεκινήματα νέων ιδεών, κι έχει υπηρετήσει στα διοικητικά συμβούλια πολλών μεγάλων εταιρειών.

 Η One Laptop Per Child, "Ένα laptop για κάθε παιδί", ανήκει στον ελληνικής καταγωγής καθηγητή του ΜΙΤ, Νicholas Negroponte και η αποστολή της είναι να ενδυναμώσει τα φτωχότερα παιδιά του κόσμου μέσα από την εκπαίδευση.
Στόχος της είναι να παρέχει σε κάθε παιδί ένα στιβαρό, χαμηλού κόστους, χαμηλής ισχύος, συνδεδεμένο laptop. Για τον σκοπό αυτό, έχουν σχεδιάσει το υλικό, το περιεχόμενο και το λογισμικό για τη συνεργάσιμη, χαρούμενη, και αυτεξούσια μάθηση. Με την πρόσβαση σ' αυτού του είδους τα εργαλεία, τα παιδιά μπορούν να δραστηριοποιούνται ως προς τη μόρφωσή τους, να μάθουν, να μοιράζονται και να δημιουργούν από κοινού, χωρίς καν τη βοήθεια ή υπόδειξη κάποιου δασκάλου. Συνδέονται μεταξύ τους, για τον κόσμο αυτό και για ένα λαμπρότερο μέλλον.
Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι της OLPC έκαναν ένα τρομερά ενδιαφέρον πείραμα το 2012:
Έψαξαν να βρουν τη χώρα με τον μεγαλύτερο αναλφαβητισμό, (είναι δυστυχώς η Αιθιοπία) και έριξαν σε ένα απομακρυσμένο φτωχό χωριό 50 μίλια μακριά από την Αντίς Αμπέμπα δέκα κλειστά κουτιά χωρίς οδηγίες, που περιείχαν δέκα φορτισμένους φορητούς υπολογιστές (tablets). Τα κουτιά περιείχαν και δέκα ηλιακούς φορτιστές.
Υπάρχουν σημαντικές εκπαιδευτικές προκλήσεις στην Αιθιοπία. Αν και η "Εκπαίδευση για Όλους", (EFA), έχει προσπαθήσει να παγκοσμιοποιήσει την πρόσβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τα σημερινά εθνικά στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 60% των παιδιών φοιτούν, με αναλογία δασκάλου/μαθητή, 1/72. Σήμερα η Αιθιοπία χρησιμοποιεί το μοντέλο διδασκαλίας, όπου η αποστήθιση και η υποταγή των μαθητών έχουν προτεραιότητα. Η βελτίωση της ποιότητας στην εκπαίδευση είναι ένας σημαντικός στόχος που θα μπορούσε να εξαρτάται από την παιδαγωγική προσέγγιση και δομή του προγράμματος σπουδών.
Υπάρχει επίσης μια ευρεία έλλειψη πρόσβασης σε πόρους (συμπεριλαμβανομένων των σχολικών εγχειριδίων και του εξωσχολικού εκπαιδευτικού υλικού).
Να σημειώσουμε εδώ ότι το συγκεκριμένο χωριό δεν έχει φυσικά ρεύμα, οι άνθρωποι δεν έχουν δει ποτέ τίποτε ηλεκτρονικό ή ηλεκτρικό κι ακόμα περισσότερο, τα παιδιά, ελλείψει σχολείου δεν γνωρίζουν καν την έννοια του γραπτού λόγου ή των γραμμάτων.
Οι συσκευές, διέθεταν ένα μικροτσίπ που κατέγραφε τον τρόπο χρήσης τους και οι ερευνητές συνέλεγαν τις πληροφορίες μία φορά την εβδομάδα χωρίς να επεμβαίνουν ή να αλληλεπιδρούν με τα παιδιά. Τα αποτελέσματα ήταν παραπάνω από εκπληκτικά. Ήταν εκθαμβωτικά.
Όπως λέει ο ίδιος ο κ. Νεγροπόντε, εφόσον τους έριξαν δέκα πακέτα χωρίς καμιά οδηγία και καμιά βοήθεια ώστε να κατανοήσουν τι είναι αυτά και σε τι χρησιμεύουν, στην αρχή πίστευαν ότι τα παιδιά θα έπαιζαν με τα κουτιά μόνο.
Όμως η περιέργεια τα ώθησε να τα ανοίξουν και μέσα σε 4 λεπτά, ένας πιτσιρικάς είχε βρει το κουμπί on/off και έθεσε ένα σε λειτουργία χωρίς να έχει ξαναδεί ποτέ του τέτοιο κουμπί. Αμέσως το έδειξε και στους άλλους. Μέσα σε πέντε μέρες το κάθε παιδί από αυτά που δεν είχαν ποτέ τους προηγούμενη επαφή με τίποτα ηλεκτρικό ή ηλεκτρονικό, χρησιμοποιούσε κοντά στις 50 εφαρμογές του Android!
Σε δύο εβδομάδες τα νήπια που δεν είχαν ξαναδεί γραπτή λέξη στη ζωή τους, τραγουδούσαν και αναγνώριζαν την αγγλική αλφάβητο και μάλιστα τη δίδαξαν και σε κάποιους μεγάλους.
Οι εκπλήξεις δεν σταμάτησαν όμως εδώ: μέσα σε 5 μήνες χρήσης των ταμπλετών, οι πιτσιρικάδες είχαν καταφέρει να χακάρουν το σύστημα Android!
Κάποιος νεαρός αντιλήφθηκε την ύπαρξη της κάμερας (την οποία είχαν απενεργοποιήσει από τα εργαστήρια γιατί δεν πίστευαν ότι θα χρησιμοποιηθεί ποτέ) και μέσα από το μενού και τις εικόνες προσπαθούσε να βρει τι ήταν αυτό και σε τι χρησίμευε. Στο τέλος, έσπασε τις κλειδωμένες ρυθμίσεις τής επιφάνειας εργασίας, έθεσε σε λειτουργία την κάμερα και έδειξε και στους άλλους πώς γίνεται.
Όταν οι ερευνητές πήγαν να συλλέξουν τις πληροφορίες ανακάλυψαν ότι το κάθε παιδί είχε ξεκλειδώσει τις ρυθμίσεις, είχε προσαρμόσει την επιφάνεια εργασίας στα μέτρα του και είχε βάλει πάνω τις εκπαιδευτικές εφαρμογές που το ενδιέφεραν περισσότερο! Στο μεταξύ, είχαν βρει τον τρόπο να φορτίζουν τις ταμπλέτες τους με τους ηλιακούς φορτιστές!
Ο Νίκολας Νεγρεπόντε και η OLPC φιλοδοξούν να εφοδιάσουν με ένα ηλιακό laptop κάθε παιδί του αναπτυσσόμενου κόσμου δίνοντάς του πρόσβαση στη μάθηση. Το φιλόδοξο όραμα περιλαμβάνει πάνω από 100 εκατομμύρια υπολογιστές, έναν για κάθε παιδί που δεν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη γνώση.
Οι φορητοί αυτοί υπολογιστές κοστίζουν περίπου 100 ευρώ ο καθένας και περιέχουν όλες τις βασικές λειτουργίες ενός σύγχρονου υπολογιστή καθώς και τη δυνατότητα σύνδεσης στο ίντερνετ.
Το πρόγραμμα μετά από πολλά έτη δουλειάς και προώθησης, με τη βοήθεια επενδυτών, δωρητών αλλά και πολλών εθελοντών έχει πραγματοποιηθεί και αποφέρει καρπούς, σε αρκετές χώρες και πόλεις, όπως η Μαδαγασκάρη, η Αρμενία, η Ινδία, η Αργεντινή, η Κολομβία η Ουρουγουάη, η Παραγουάη, η Νικαράγουα, η Ρουάντα, η Αιθιοπία, η Γάζα κι η Ραμάλα, το Αφγανιστάν, το Νεπάλ, το Περού, η Κένυα και άλλες.
Πηγή: http://www.thessalonikiartsandculture.gr/
Πηγή: http://www.e-fungus.gr/
Πηγή: http://www.ted.com/

Σάββατο 5 Απριλίου 2014

19ο Θερινό Σχολείο Αστρονομίας για μαθητές λυκείου

  Το Ινστιτούτο ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗΣ, ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ & ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου της Αθήνας, οργανώνει για 19η χρονιά με ανανεωμένο πρόγραμμα το Θερινό Σχολείο για μαθητές των σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Αττικής, από 1 έως 3 Σεπτεμβρίου 2014.

  Σκοπός του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα Αστροφυσικής , Διαστημικής και Περιβάλλοντος και γενικότερα η σύνδεσή τους με την Τεχνολογία και τον Πολιτισμό.  Οι μαθητές διεκπεραιώνουν ειδικά προετοιμασμένες εργασίες, παρουσιάζουν το αποτελέσματα της δουλειάς τους, και συμμετέχουν σε νυχτερινή παρατήρηση με το ιστορικό τηλεσκόπιο 62.5 εκ. Newall. Σε όλους τους μαθητές απονέμονται διπλώματα συμμετοχής στο Θερινό Σχολείο.

  Το Θερινό Σχολείο απευθύνεται σε μαθητές Γενικών Λυκείων του Νομού Αττικής και η συμμετοχή τους είναι προαιρετική.

  Οι μαθητές που επιθυμούν να συμμετάσχουν πρέπει να αποστείλουν αίτηση μέσω των σχολείων τους μέχρι τις 30 Απριλίου 2014 στην οργανωτική επιτροπή (προς Γραμματέα του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, κυρία Ουρανία Κουμεντάκου, Β.Παύλου και Ι.Μεταξά ΤΚ 15236, Πεντέλη, email: ourania@noa.gr ). Στην αίτηση πρέπει να αναφέρεται το ονοματεπώνυμο του ενδιαφερόμενου μαθητή, το σχολείο στο οποίο φοιτά, η διεύθυνση κατοικίας του και τα αντίστοιχα τηλέφωνα. Επίσης, θα πρέπει να αναφέρεται η επίδοση του ενδιαφερόμενου μαθητή στα Μαθηματικά, τη Φυσική, την Αστρονομία και τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές.

  Μια Επιτροπή, η οποία θα συσταθεί από μέλη της οργανωτικής επιτροπής του Θερινού Σχολείου, θα επιλέξει τους μαθητές και στη συνέχεια θα ενημερώσει τα σχολεία.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τη Γραμματέα του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ), κυρία Ουρανία Κουμεντάκου, στο τηλέφωνο επικοινωνίας: 210-8109171.

Θερινό σχολείο για καθηγητές της ESA τον Αυγούστου του 2013.

Ένα…διαστημικό σχολείο για…καθηγητές

Του κ.Τάκη Λάζου φυσικού του σχολείου μας.

Η Ευρώπη διαθέτει τη «δική της NASA». Πρόκειται για την Ευρωπαϊκή Διαστημική Εταιρεία (ESA, European Space Agency) που ιδρύθηκε το 1975 υπό τη συνεργασία 20 κρατών. Έχει έδρα το Παρίσι και διαθέτει μεγάλα ερευνητικά κέντρα σε Ολλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία καθώς και κέντρο εκτοξεύσεων στη Γαλλική Γουιάνα. Σκοπός της ESA είναι η εξερεύνηση του διαστήματος, η ανάπτυξη σχετικής τεχνολογίας αλλά και η διάδοση της επιστημονικής γνώσης στο κοινό.
Στα πλαίσια του τελευταίου στόχου, το τμήμα εκπαιδευτικών θεμάτων της  ESA πραγματοποίησε τετραήμερο θερινό σεμινάριο για καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ESA Summer Workshop for Teachers 2013) στο Noordwijk στη κεντρική Ολλανδία από 20 ως και 23 Αυγούστου. Το Noordwijk, όμορφη παραλιακή πόλη της Ολλανδίας, είναι η έδρα του ESTEC, της μεγαλύτερης εγκατάστασης της ESA στην Ευρώπη. Σκοπός του σεμιναρίου είναι η δημιουργία μας δεξαμενής καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης η οποία θα δράσει πολλαπλασιαστικά στη διάδοση της επιστήμης στους μαθητές χρησιμοποιώντας σαν πλαίσιο αναφοράς το διάστημα.
Στην εκδήλωση έλαβαν μέρος 41 καθηγητές με ειδικότητα στη φυσική, τη χημεία και τη βιολογία από 14 ευρωπαϊκά κράτη. Την Ελλάδα εκπροσώπησε μια ομάδα αποτελούμενη από τους Κυριαζόπουλο Νίκο (φυσικός στο 2ο ΓΕΛ Ελευθερίου-Κορδελιού), Λάζο Παναγιώτη (φυσικός στο 26ο ΓΕΛ Αθηνών-Μαράσλειο) και Νείλα Ιωάννα (βιολόγος στο Πειραματικό Λύκειο Ιωαννίνων).




Στη διάρκεια του σεμιναρίου δόθηκε σειρά ομιλιών από διακεκριμένους επιστήμονες της ESA με θέματα όπως:
ð  Η ύπαρξη νερού στη Σελήνη, επιστημονικές μέθοδοι εντοπισμού του και θεωρίες για τη δημιουργία του.
ð  Η παρατήρηση της Γης από το διάστημα μέσω δορυφόρων. Γνωστές και άγνωστες εφαρμογές της καταγραφής δεδομένων από τους δορυφόρους στην καθημερινή ζωή.
ð  Η ρομποτική στη διάστημα.
ð  Rosetta, η πρώτη διαστημική συσκευή που θα προσεδαφιστεί σε έναν κομήτη.

Παράλληλα πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις:
ð  Στο Space Expo όπου παρουσιάζεται η ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος και κυριαρχούν τα αντίγραφα της σεληνακάτου της NASA καθώς και του ευρωπαϊκού τμήματος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS)
ð  Στο ESTEC και ειδικότερα στο κέντρο σχεδιασμού των διαστημικών προγραμμάτων.

Το πιο ενδιαφέρον τμήμα, καθότι και το πιο διαδραστικό για τους συμμετέχοντες, ήταν η σειρά των παρουσιάσεων-εργαστηρίων καινοτόμων ιδεών και προγραμμάτων για την εισαγωγή του διαστήματος στην καθημερινή εκπαιδευτική διαδικασία.
Ανάμεσά τους ξεχώρισε το εκπαιδευτικό σενάριο του Θ.Πιερράτου (υπεύθυνος ΕΚΦΕ Ευόσμου) το οποίο συνδύασε εντυπωσιακά και απλά πειράματα με την επίλυση ενός … διαστημικού μυστηρίου.


Εξίσου χρήσιμες ήταν οι παρουσιάσεις για:
ð  τα εκπαιδευτικά τηλεσκόπια Faulkes τα οποία διατίθενται για χρήση μέσω διαδικτύου σε κάθε σχολείο,
ð  την πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον Άρη,
ð  τις πιθανές χρήσεις στην τάξη των παρατηρήσεων του Ήλιο από το SOHO,
ð τον δορυφόρο Funcube, έναν μικρό δορυφόρο που έχει κατασκευαστεί με μόνο στόχο την χρήση του από σχολεία σε εκπαιδευτικά προγράμματα,
ð την προσομοίωση καταστροφών από πρόσκρουση κομητών και αστεροειδών στη Γη,
ð την πειραματική διερεύνηση του αν όσα γράφει ο Ιούλιος Βερν για το ταξίδι στη Σελήνη είναι επιστημονικά βάσιμα,
ð την χαρτογράφηση του Γαλαξία μας μέσω της διαστημικής αποστολής Gaia,
ð τη μικροβαρύτητα που επικρατεί στον ISS και ποιες αλλαγές επιφέρει σε φαινόμενα σε σχέση με το πώς εξελίσσονται στην επιφάνεια της Γης.





Η συνολική εντύπωση από αυτές τις 4 μέρες είναι εξαιρετική. Η γνώση και η εμπειρία που αποκομίσανε οι συμμετέχοντες είναι μοναδική και θα αποτελέσουν πολύτιμα εφόδια στη μελλοντική διδασκαλία. Το ίδιο σημαντική, αν όχι περισσότερο, ήταν η επαφή με συναδέλφους από όλη την Ευρώπη, οι συνεργασίες που θα αναπτυχθούν μέσα από αυτή και η ώσμωση ιδεών και πρακτικών.
Εκείνο, όμως, που θα κρίνει την όλη προσπάθεια είναι ο βαθμός στον οποίον οι μαθητές θα γίνουν αποδέκτες αυτής της γνώσης και αυτό είναι κάτι στο οποίο όλοι οι συμμετέχοντες δεσμεύτηκαν. Κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό όχι τόσο γιατί ενδεχομένων κάποιοι μαθητές θα αποτελέσουν στο μέλλον την αφρόκρεμα της ESA, όσο για την αναγκαιότητα της επιστημονικής γνώσης στον σύγχρονο πολίτη.
Το θερινό σχολείο θα διοργανωθεί ξανά το καλοκαίρι του 2014 και προτείνεται ανεπιφύλακτα!
Πληροφορίες, ιδέες και υλικό σχετικά με το θερινό σχολείο μπορείτε να βρείτε στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις:







Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

ΚΑΛΛΟΣ ΚΑΙ ΑΡΕΤΗ ΣΤΟΝ ΚΑΒΑΦΗ

της Αφροδίτης Δαφέρμου, Φιλολόγου του σχολείου μας
Μιλώντας κανείς για το κάλλος και την αρετή στον Καβάφη δεν μπορεί να μην αντιπαραβάλλει τις έννοιες αυτές με τη σημασία που είχαν στον αρχαίο κόσμο, καθώς εκεί εντοπίζουμε τη γέννησή τους και με βάση τη σημασία που κατείχαν τότε καταλαβαίνουμε καλύτερα το βαθμό διαφοροποίησης του ποιητή απέναντι σε αυτόν, και την καινούρια τοποθέτηση του και ερμηνεία του.  Στο ηρωικό έπος το δίπτυχο καλός και αγαθός υπήρξε ένα αξιακό ζεύγος που καθόριζε τη ζωή και το έργο του αρχαίου πολιτισμού. Στην  Ιλιάδα  ο Γλαύκος πριν την αναμέτρηση του με τον Διομήδη κάνει λόγο για τον πρόγονό του Βελλερεφόντη στον οποίο ο θεοί χάρισαν κάλλος και αρετή.
 αὐτὰρ Γλαῦκος τίκτεν ἀμύμονα Βελλεροφόντην· /τῷ δὲ θεοὶ κάλλός τε καὶ ἠνορέην ἐρατεινὴν/ὤπασαν (ραψωδία Ζ, 155-157 ).
Γνωστή είναι και η ρήση… αιέν αριστεύειν και υπέροχον έμμεναι άλλων…(Ομήρου Ιλιάδα, Ζ, 208), που αποτελεί την πατρική συμβουλή του Ιππόλοχου στο γιο του Γλαύκο, καθώς αυτός πρόκειται να πολεμήσει στην Τροία. Η αρετή στον Όμηρο σημαίνει τη γενναιότητα στη μάχη, την ανδρεία, που ξεπερνά τον αντίπαλο και φέρνει αιώνια δόξα. Οι ήρωες του Ομήρου κατέχοντας απαραίτητα και τις δύο ιδιότητες, ως αναπόσπαστο σύνολο μιας άρτιας, ολοκληρωμένης προσωπικότητας, αγωνίζονται και αναγνωρίζονται από τους συντρόφους τους στη μάχη, κερδίζουν δόξα και υστεροφημία, καθώς με τη γενναιότητα και την αποκοτιά τους (αρετή) αντανακλούν αρρενωπή ομορφιά (κάλλος). Η Ναυσικά γνωρίζοντας τον Οδυσσέα στο νησί των Φαιάκων, εύχεται για τον εαυτό της έναν τέτοιο σύζυγο, γοητευμένη από την ομορφιά, αλλά και την αρχοντιά, τη φρόνηση, στοιχεία που το γυναικείο της ένστικτο τη βεβαιώνει ότι ο Οδυσσέας κατέχει.
( αἲ γὰρ ἐμοὶ τοιόσδε πόσις κεκλημένος εἴη |ἐνθάδε ναιετάων, καὶ οἱ ἅδοι αὐτόθι μίμνειν (ε, 244-245), )-
Αν το δίπτυχο αυτό λοιπόν στον Όμηρο εκφράζει την πλέον ολοκληρωμένη προσωπικότητα, τέτοια που έπρεπε να έχει ένας τυπικός ομηρικός ήρωας, στον Καβάφη δε συναντάται το δίπτυχο αυτό με την ίδια  συνέπεια. Το κάλλος, η ομορφιά τους  μπορεί να εκπέμπει ηθική αξία, μπορεί και όχι. Ίσως γιατί η ηθική αστάθεια των καβαφικών ηρώων αποτελεί αντανάκλαση της μεταβλητότητας της τύχης τους, δείχνοντάς μας το δρόμο προς τις αβεβαιότητες, τις αποτυχίες, τις ήττες της ζωής, αντί για το μεγαλείο και τη βέβαιη δόξα. Άρα το αξιακό ζεύγος που στον Όμηρο είναι ένα ων εκ των ουκ άνευ χαρακτηριστικό, προκειμένου ο επικός ήρωας να βρει μια θέση στην ηρωική αφήγηση του εκάστοτε αοιδού ή ραψωδού, στο ποιητικό σύμπαν του Καβάφη τέτοιες βεβαιότητες δεν είναι πάντα σταθερές. Αντίστοιχα το πορτρέτο του ολοκληρωμένου ενάρετου πολίτη της κλασσικής εποχής που ασχολείται εξίσου καλά με τις ιδιωτικές και δημόσιες υποθέσεις, αλλά πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα είναι πολίτης αφοσιωμένος   στην πόλη του την οποία υπηρετεί απομυθοποιείται, καθώς ο Καβάφης μιλά για πολιτικά πρόσωπα που απέτυχαν στις προσπάθειές τους να προστατεύσουν ή να διοικήσουν ορθά την πατρίδα τους λόγω της απουσίας της πολιτικής αρετής, όπως τη χαρακτηρίζει ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο ή ο Πλάτων στην Πολιτεία.
Αυτό συμβαίνει, γιατί ο  ποιητής τονίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες, τα πάθη, τις μικρότητες, ή τα ελαττώματα των ιστορικών προσώπων που ποιητικά αναδημιουργεί. Επομένως ο Καβάφης απομυθοποιεί την ενότητα του δίπτυχου κάλλος και αρετή, την επαναπροσδιορίζει δίνοντας νέο νόημα σε αυτό, καθώς αφορμάται από τα υστερόγραφα της            Ιστορίας, εποχές σε παρακμή και αποσύνθεση.
Καθώς παρατηρούμε τη διαφοροποίηση του Καβάφη απέναντι στο ομηρικό πρότυπο διαπιστώνουμε  πως ο Καβάφης εμπνέεται από το κάλλος χωρίς να θέτει ως προαπαιτούμενο την ενάρετη συμπεριφορά, την ηθική στάση, τη συμμόρφωση προς τους ηθικούς κανόνες της ζωής. Και αντίστροφα η αρετή των ιστορικών ή ποιητικών  προσώπων δε φτάνει την πιο υψηλή βαθμίδα ηθικής κατάκτησης, καθώς αδυναμίες μικρότητες, δειλίες εμποδίζουν τους ήρωες αυτούς από την ηθική ολοκλήρωση. Χωρίς να ευθυγραμμίζεται λοιπόν με την κλασσική παράδοση παρουσιάζοντας ήρωες επικούς, πετυχαίνει να δημιουργεί ήρωες με ανθρώπινη διάσταση, οικείους χάρη στις αδυναμίες και τις μικρότητές τους. Και καθώς στέκεται κοντά τους με συμπάθεια έως και κατανόηση για αυτές, παραβιάζει τη βεβαιότητα της αρχαϊκής εποχής και παρουσιάζει μια περισσότερο αληθινή πραγματικότητα, με τρόπο που οι δικοί του ήρωες καθίστανται και αυτοί με το δικό τους τρόπο κλασσικοί, διαχρονικοί και επίκαιροι. Ο Καβάφης γίνεται κλασσικός χρησιμοποιώντας μια νέα μοντέρνα, ερμηνεία για τη ζωή, περισσότερο ρεαλιστική, λιγότερο επική. Και επειδή η αξία αυτής της καβαφικής κοσμοθεώρησης  δοκιμάστηκε στο χρόνο είναι πια κλασσική, χάρη στη διαχρονική της αξία.
Αυτό είναι το πρίσμα με το οποίο θα αναλύσω στη συνέχεια στιγμιότυπα από το καβαφικό έργο.
Αφορμώντας από το ποίημα Οροφέρνης, δημοσιευμένο το 1916 στο αλεξανδρινό περιοδικό Νέα Ζωή, διαπιστώνουμε πως το δίδυμο κάλλος και αρετή μπορεί να αποκτήσει διπολική υπόσταση. Αφορμή για την ποιητική έμπνευση ένα τετράδραχμο που αποτυπώνει ένα ανεπιφύλακτα όμορφο πρόσωπο.  Ο ήρωας μας, από την μεριά της μητέρας και γιαγιάς του έχει αίμα ελληνικό. (εγγονός του Αντιόχου Γ’,  και δισέγγονος του Αντιόχου Β’ της Συρίας αντίστοιχα). Από τη μεριά του πατέρα του όμως συνδέεται με το πνεύμα και τον κόσμο της ανατολής έστω ως αμφισβητούμενος γιος του βασιλιά Αριαράθου Δ΄ της Καπαδοκίας. Το ιστορικό πρόσωπο, όπως περιγράφεται στους 31 από τους 49 συνολικά στίχους αποτελεί ένα προς αποφυγή παράδειγμα όσον αφορά την αρετή του, την ηθική του ποιότητα: διωγμένος από το παλάτι του πατέρα του μεγαλώνει στη Ιωνία, και εντρυφεί αμέσως στον κόσμο της Ανατολής:
…A εξαίσιες της Ιωνίας νύχτες\που άφοβα, κ’ ελληνικά όλως διόλου\εγνώρισε πλήρη την ηδονή…/ Μες στην καρδιά του, πάντοτε Aσιανός∙ αλλά στους τρόπους του και στην λαλιά του Έλλην,\με περουζέδες στολισμένος, ελληνοντυμένος,\το σώμα του με μύρον ιασεμιού ευωδιασμένο,\κι απ’ τους ωραίους της Ιωνίας νέους,\ο πιο ωραίος αυτός, ο πιο ιδανικός.
Παρά την αναμφισβήτητη ομορφιά του, η φαυλότητά του απερίγραπτη: αποπειράται να σφετεριστεί το θρόνο του προστάτη του Δημήτριου Σωτήρος, αν και ο τελευταίος τον βοήθησε ν΄ ανέβει στο θρόνο της Καππαδοκίας. Και να ‘ταν μόνο αυτό.
Μόλις οι Σύροι τον κάνουν βασιλιά στην Καππαδοκία: στην βασιλεία χύθηκεν επάνω\για να χαρεί με νέον τρόπο κάθε μέρα,\για να μαζεύει αρπαχτικά χρυσό κι ασήμι,\και για να ευφραίνεται, και να κομπάζει,\βλέποντας πλούτη στοιβαγμένα να γυαλίζουν.\ Όσο για μέριμνα του τόπου, για διοίκησι —ούτ’ ήξερε τι γένονταν τριγύρω του.
Άρπαγας, κομπαστής, ακόρεστος για πλούτη, αδιάφορος και ανίκανος για ορθή διοίκηση.  Κι όταν οι Καππαδόκες σύντομα καταλαβαίνουν  την ηθική του ποιότητα και τον διώχνουν κακήν κακώς, βρίσκει στέγη στο παλάτι του Δημήτριου Σωτήρος, ξεπεσμένος βασιλεύς, συνέχιζοντας τον ακόλαστο βίο του. Και σε ένα επιπόλαιο διάλειμμα νηφαλιότητας ραδιουργεί χωρίς επιτυχία την ανατροπή του προστάτη του:
..Για λίγο βγήκε απ’ την λαγνεία κι απ’ την μέθη,\κι ανίκανα, και μισοζαλισμένος\κάτι εζήτησε να ραδιουργήσει, \κι απέτυχεν οικτρά κι εξουδενώθη…
Στο τέλος τα ιστορικά του ίχνη χάνονται, μιας και η Ιστορία δεν καταδέχεται μαζί του να ασχοληθεί. Αυτό που αφήνει μισοτελειωμένο η Ιστορία το ολοκληρώνει η ποιητική σύλληψη. 
…Aυτός που εις το τετράδραχμον επάνω\μια χάρι αφήκε απ’ τα ωραία του νειάτα,\απ’ την ποιητική εμορφιά του ένα φως,\μια μνήμη αισθητική αγοριού της Ιωνίας,\αυτός είν’ ο Οροφέρνης Aριαράθου.  
Ο τονισμός της φράσης του καταληκτικού στίχου μπορεί κάλλιστα να σημαίνει ότι πέρα από την αχρειότητα του χαρακτήρα του, την παντελή απουσία αρετής με την  πλατωνική και αριστοτελική έννοια της πολιτικής ηθικής, υπάρχει και η ομορφιά του, το κάλλος του, το έμορφο λεπτό του πρόσωπο. Και καθώς τονίζεται σε λυρικότερο ύφος αυτή η ομορφιά, ίσως ο ποιητής να εννοεί πως για τον ίδιο αυτό το κάλλος βαραίνει περισσότερο, και ας είναι ένα κάλλος χωλό, στερημένο της πληρότητας που θα προκαλούσε η στιβαρότητα της ηθικής συμπεριφοράς του. Αν ο Οροφέρνης διακρίνεται για την αξεπέραστη φαυλότητα του, αυτό δεν εμποδίζει την ποιητική φαντασία να του αποδώσει τα πρωτεία του κάλλους ανάμεσα στους νέους ολόκληρης της Ιωνίας. Η συσσώρευση υπερθετικών χαρακτηρισμών ενδεικτικών του αξεπέραστου κάλλους σχεδόν στο κέντρο του ποιήματος είναι χαρακτηριστική: κι απ’ τους ωραίους της Ιωνίας νέους,\ο πιο ωραίος αυτός, ο πιο ιδανικός.
Και αν η Ιστορία δε μας προσφέρει αφειδώς πολιτικά πρόσωπα, πρότυπα κάλλους και αρετής,  το κάνει η Ποίηση. Το δίπτυχο  κάλλος και αρετή τελεί εν αρμονία σ’ ένα φανταστικό ποιητικό υποκείμενο, αν και δεν αφορά άμεσα το χαρακτήρα του ποιητικού προσώπου αλλά το έργο του. Στο ποίημα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών, στα 610  η υπόθεση είναι η εξής:  Ο ποιητής Ραφαήλ, Αιγύπτιος στην καταγωγή καλείται να συνθέσει για τον ποιητή Αμμόνη που πέθανε νέος- μόλις 29 ετών, ένα επιτύμβιο ποίημα, από ένα τρίτο ανώνυμο πρόσωπο με βέβαιη τη βαθιά γνώση της ποιητικής  σύνθεσης και δημιουργίας. Προφανώς είναι και ο ίδιος ποιητής. Οι κατευθύνσεις που του δίνονται για το υπό παραγγελία έργο είναι σαφείς:
…Κάτι πολύ καλαίσθητον και λείον …
Συνεχίζοντας τις παραινέσεις ο ανώνυμος αφηγητής  παροτρύνει το δημιουργό Ραφαήλ, βεβαίως να εγκωμιάσει τα ποιήματά του Αμμόνη, το ποιητικό του έργο αλλά να πει και για την
…εμορφιά του,\ για την λεπτή εμορφιά του που αγαπήσαμε….
Δημιουργός και δημιούργημα βρίσκονται σε πλήρη αρμονία. Το καλαίσθητον επίγραμμα που παροτρύνεται ο Ραφαήλ να συνθέσει, αν και Αιγύπτιος ποιητής ο ίδιος,  στην ελληνική γλώσσα πρέπει να περιέχει την ομορφιά του λόγου, της γλώσσας αλλά και την αισθητική που είναι η κατεξοχήν αρετή της ποιητικής τέχνης. Και το δίπτυχο ολοκληρώνεται ακόμα περισσότερο, καθώς η ομορφιά του τιμώμενου προσώπου φαίνεται ιδεατή στη λεπτότητά της και για αυτό  μας επιτρέπει να εικάζουμε ότι στο πρόσωπο του Αμμόνη η αισθητική της τέχνης, η ποιητική αρετή ταυτίζεται με το κάλλος του προσώπου, αλλά πιθανώς και της αρετής του ίδιου του αποδημούντος. Έτσι εξηγείται ο θρήνος για το χαμό του:
…Σε ξένη γλώσσα ή λύπη μας και η αγάπη μας περνά.. .
Ένα καλαίσθητο επίγραμμα (ποιητικό κάλλος) θα υμνήσει ένα ιδανικά όμορφο ποιητικό πρόσωπο (προσωπικό κάλλος) από έναν ικανό τεχνίτη της ελληνικής γλώσσας αν και αλλόγλωσσος ο ίδιος (γλωσσικό κάλλος) σε μια κατεξοχήν ποιητική και  μουσική γλώσσα, την ελληνική:
…Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι…
Το αν ο αφηγητής ταυτίζεται με τον ποιητή Καβάφη έχει λίγη σημασία να σχολιάσουμε. Σημασία έχει ότι αυτή η τριμελής παρουσία ποιητών φανταστικών, νεκρών και ζωντανών συνυπάρχουν, για να συνεισφέρουν στην εξύμνηση του ποιητικού και ανθρώπινου κάλλους με τα πιο καλαίσθητα και ενάρετα μέσα: την ελληνική γλώσσα της ποίησης. 
Στην ίδια γραμμή ο Ελύτης υμνεί την ομορφιά σε βαθμό που την εξισώνει με το θείο, χωρίς την αρετή ως προαπαιτούμενο.
… Εικονίσματα θα ’χω τ’ άχραντα κορίτσια \ντυμένα στου πελάγου μόνο το λινό. (O. Eλύτη, Tο Άξιον Eστί, Tα Πάθη, ια’, 1980:64).
Κατά τον καθηγητή Ε.Γ. Καψωμένο «Ο Ελύτης διακηρύσσει σε χίλιους τόνους, ότι το θείο, το αγαθό και το κάλλος αποτελούν μια ενδοκοσμική ταυτότητα. Την κατηγορία της θειότητας ο Ελύτης την αποδίδει στην πιο υλική πλευρά του ανθρώπου, στα γυμνά σώματα των κοριτσιών, που τα ονομάζει «άχραντα» ή αλλού, «αγγεία των μυστηρίων»,  και τα καθιστά αντικείμενα λατρείας και προσκύνησης. Περισσότερο από κάθε άλλον ποιητή, ο Ελύτης διακηρύσσει την ιερότητα του σώματος και την πνευματική διάσταση του υλικού κόσμου».  Ανάλογα και ο Καβάφης διακηρύσσει την ιερότητα των λεπτών και υψηλών αισθημάτων που προκαλεί η υλική ομορφιά  σε βαθμό που πληροί τον αισθητό και ψυχικό κόσμο. Διαβάζουμε στο ποίημα Έτσι πολύ ατένισα- (1917)
Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα,
που πλήρης είναι αυτής η όρασίς μου.
Γραμμές του σώματος. Κόκκινα χείλη. Μέλη ηδονικά…
 (Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) .
Την ίδια γραμμή πληρότητας του έρωτα που ξεχυλίζει από μέσα προς τα έξω συναντάμε στον Ελύτη:
Έτσι μπορεί να νιώσει κανείς την παρουσία της ηδονής ως μέσα στις κόρες των ματιών του, των ματιών του που ρέουνε από την πλάτη του έρωτα. Προσανατολισμοί, Ίκαρος, 1940.
Όμοια και στο ποίημα Εν πόλει της Οσροήνης μας μιλά για την ποιότητα της ομορφιάς του νέου Ρέμωνα , ανθρώπου αμφίβολης ηθικής στάθμης, καθώς οι φίλοι του, ανάμεσά τους και ο ποιητής –αφηγητής τον περιμάζεψαν άρον άρον από ένα καβγά σε μια –προφανώς κακόφημη-ταβέρνα. Ο ηθικός χαρακτήρας του εξαγνίζεται από την ομορφιά που αποπνέει το φωτισμένο από τη σελήνη ωραίο του σώμα.
Εν πόλει της Οσροηνής
Απ' της ταβέρνας τον καυγά μας φέραν πληγωμένο\τον φίλον Ρέμωνα χθες περί τα μεσάνυχτα…Ομως χθες σαν φώτιζε/το ερωτικό του πρόσωπο η σελήνη,/ο νους μας πήγε στον πλατωνικό Χαρμίδη.
Ο Ρέμων είναι φανταστικό πρόσωπο και η Οσροήνη ήταν βασίλειο στη Μεσοποταμία. Ο Χαρμίδης ήταν ο θείος του Πλάτωνα και δολοφονήθηκε πάνω σε πολιτική διαφωνία. Ο ανιψιός του τον έκανε αθάνατο σ' ένα διάλογο που φέρει το όνομά του, όπου ο Σωκράτης, εμπνευσμένος από την τελειότητα του σώματος του νεαρού Χαρμίδη, αναζητεί τον ορισμό της σοφίας ως γνώση του καλού και του κακού. Αν λοιπόν ο Πλάτων με αφορμή το σωματικό κάλλος του Χαρμίδη αναζητά τον ορισμό της αρετής, ο  Καβάφης εστιάζει στην ωραιότητα του σώματος, χωρίς να αγνοεί τις προεκτάσεις αυτής, όπως τις διαπραγματεύονται οι κλασσικοί φιλόσοφοι.  
Και αν στον Καβάφη βρίσκουμε το κάλλος χωρίς την αρετή, συναντάμε και την αρετή  χωρίς το κάλλος,  ως αυθύπαρκτη δύναμη να αποδίδεται σε ανθρώπους, οι οποίοι ζουν και αγωνίζονται με αξιοπρέπεια και θάρρος, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Η στάση τους απέναντι στη  ζωή εξαίρεται και ταυτίζεται με τους επώνυμους γενναίους του παρελθόντος, καθώς η ζωή τους ευθυγραμμίζεται με τις καθολικές αξίες εκείνων. Γνωστά ποιήματα όπως οι Θερμοπύλες, Che fece..il grand refiuto(Το μεγάλο Όχι), Μάρτιαι Ειδοί, Η Σατραπεία, Η Πόλις είναι γεμάτα αναφορές ή υπαινιγμούς για την  ηθική στάση που έδειξαν ή όφειλαν να δείξουν άνθρωποι ανώνυμοι ή επώνυμοι, ήρωες και αντιήρωες. Με μια παρατήρηση όμως. Όπως και στην περίπτωση του κάλλους η αρετή τους δεν είναι απόλυτη, αλλά σχετική, ούτε τέλεια, αλλά ημιτελής. Ανθρώπινες αδυναμίες, δειλίες και φοβίες αναστέλλουν την προσέγγιση της αρετής ως απόλυτου ιδανικού, όπως την όρισε ο Πλάτων στην Πολιτεία ως  ανώτατη βαθμίδα στον αγώνα θέασης του αγαθού, καθώς ο Καβάφης αναγνωρίζει ότι και η γενναιότητα έχει διαβαθμίσεις όχι προς τα πάνω αλλά προς τα κάτω. Και είναι εκεί που εστιάζει με συμπάθεια και κατανόηση για την αδυναμία των ανθρώπων να πάνε παραπέρα από το πρώτο σκαλί, να ολοκληρώσουν στην εντέλεια την προσπάθειά τους, να κατακτήσουν την τέλεια  αρετή. Βλέπει με συμπάθεια και όσους δεν έχουν την πλήρη τόλμη να απεμπολήσουν συνήθειες κακές, να αποβάλουν τη δειλία, τη ματαιότητα τους.
Και οι ήρωες στις Θερμοπύλες δικαιούνται την τιμή, καθώς …ποτέ από το χρέος μη κινούντες, δίκαιοι κι ίσοι σ’ όλες των τες πράξεις, …πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους… Θερμοπύλες (Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984). Πράγμα που σημαίνει ότι δεν απαξιώνουν τους δειλούς, τους αδύναμους, τους ανήμπορους να αντέξουν τους μεγάλους κινδύνους. Εκείνος πάλι που τιμά την αρετή στο έπακρο και λέει το μεγάλο Όχι σε μια ζωή ευτελή που δεν ανταποκρίνεται στα ιδανικά του δε μετανιώνει για τη στάση του, όμως αναγνωρίζει και το κόστος αυτής της άρνησης:
 Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Aν ρωτιούνταν πάλι,\όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει/εκείνο τ’ όχι — το σωστό —  εις όλην την ζωή του.  Che fece... il gran rifiuto (Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Με άλλα λόγια το απόλυτο θάρρος, σημαδεύεται ως αντίδωρο από απώλειες που μας καταβάλλουν για πάντα. Η στάση όσων φυλάττουν Θερμοπύλες  θυμίζουν  περισσότερο την Αντιγόνη του Σοφοκλή, που τιμωρείται παρά την πλέον ενάρετη στάση της να θάψει τον νεκρό αδελφό της, καθώς αναγκάζεται για να υπηρετήσει τους νόμους των θεών και τα φιλάδελφα αισθήματά της να παραβιάσει τη διαταγή-νόμο του βασιλιά και θείου της Κρέοντα. Αυτή η ανάγκη την καθιστά πρόσωπο τραγικό, την οδηγεί να αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στη ζωή και το θάνατο. Και στο θρήνο της διαπιστώνει την εγκατάλειψή της από τους θεούς, αφού για χάρη της ευσέβειάς της καταδικάζεται για ασέβεια.  καὶ γιατί πρέπει πιὰ ἡ δυστυχισμένη/νὰ ἐλπίζω στοὺς θεούς; ποιὸ σύμμαχό μου/νὰ κράξω, ὅταν μὲ τὴν εὐσέβειά μου/τῆς ἀσεβείας τὴν καταδίκη βρῆκα;  ( Τί χρή με τὴν δύστηνον  ἐς θεοὺς ἔτι/βλέπειν; τίν’ αὐδᾶν ξυμμάχων; ἐπεί γε δὴ/τὴν δυσσέβειαν εὐσεβοῦσ’ ἐκτησάμην. ) Σοφοκλέους Αντιγόνη (924-925).  Και η Θέτιδα- μας μαρτυρεί ο Πλάτων στο β βιβλίο της Πολιτείας - ευχαριστήθηκε με τις διαβεβαιώσεις του Απόλλωνα την ημέρα του γάμου της για τη μακροζωία του παιδιού που επρόκειτο να αποκτήσει. Ο Πλάτων μέμφεται τους ποιητές που παρουσιάζουν τους θεούς να αθετούν τις υποσχέσεις τους και να ψεύδονται. Αυτή η ασυνέπεια των θεών εμπνέει τον Καβάφη στο ποίημα Απιστία.
…για τον βλαστό που θάβγαινε απ’ την ένωσί των./Είπε• Ποτέ αυτόν αρρώστια δεν θαγγίξει/και θάχει μακρυνή ζωή.— Aυτά σαν είπε,/η Θέτις χάρηκε πολύ, γιατί τα λόγια/του Aπόλλωνος που γνώριζε από προφητείες/την φάνηκαν εγγύησις για το παιδί της…
Μα όταν οι ειδήσεις για το θάνατο του γιου της Αχιλλέα ήλθαν, μες στο θρήνο της ρώτησε τι έκανε ο Απόλλωνας την ώρα που το παιδί της σκοτωνόταν:  
…Κ’ οι γέροι την απήντησαν πως ο Aπόλλων/αυτός ο ίδιος εκατέβηκε στην Τροία,/και με τους Τρώας σκότωσε τον Aχιλλέα.   Απιστία (Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Αν λοιπόν ο ίδιος ο θεός Απόλλωνας απιστεί στις υποσχέσεις του και υλοποιεί το πεπρωμένο του Αχιλλέα, το οποίο μάλιστα η ίδια η Θέτιδα γνωστοποιεί στο παιδί της: θάνατος και αιώνια δόξα η παραμονή στην Τροία, μακροβιότητα και άδοξο τέλος αν γυρίσει πίσω στην πατρίδα του, πώς οι κοινοί θνητοί να κρατήσουν μια σταθερά ενάρετη στάση απέναντι στις κάθε λογής προκλήσεις της ζωής.
Και με συγκατάβαση θλίβεται για τον ήρωα της Σατραπείας που ενώ είναι καμωμένος για τα ωραία και μεγάλα έργα είτε λόγω της  άδικης τύχης του είτε λόγω των ευτελών  συνηθειών του, ενδίδει στον τρυφηλό βίο. Χωρίς να παραγνωρίζεται η ατομική ευθύνη.
Η Σατραπεία
Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται•
να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει•
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε•
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία•
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Ο ίδιος ο Καβάφης οικτίρει τον εαυτό του ανάλογα για την υπαλληλική του θέση στο τμήμα Ύδρευσης στο Υπουργείο Δημοσίων  Έργων, προκειμένου να εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή διαβίωση.
<<... τι ακριβά που με κόστιζαν εμένα η μικρές μου πολυτέλειες. Για να ταις αποκτήσω βγήκα απ’ την φυσική μου γραμμή κ’ έγινα ένας κυβερνητικός υπάλληλος (τι γελοίο), και ξοδιάζω και χάνω τόσες πολύτιμες ώρες την ημέρα (στες οποίες πρέπει να προστεθούν  και η ώρες καμάτου και χαυνώσεως που τες διαδέχονται). Τι ζημιά, τι ζημιά, τι προδοσία…     Πόσες φορές μες στην δουλειά μου μ’ έρχεται μια ωραία ιδέα, μια σπάνια εικόνα, σαν ετοιμοκαμωμένοι αιφνίδιοι στίχοι, και αναγκάζομαι να τα παραμελώ, διότι η υπηρεσία δεν αναβάλλεται. Έπειτα σαν γυρίσω σπίτι μου, σαν συνέλθω κομμάτι, γυρεύω να τ’ ανακαλέσω αλλά πάνε πια. Και δικαίως. Μοιάζει σαν η Τέχνη να με λέγη  «Δεν είμαι δούλα εγώ• για να με διώχνης σαν έρχομαι, και νάρχομαι σαν θες. Είμαι η μεγαλήτερη Κερά του κόσμου. Και αν με αρνήθηκες – προδότη και ταπεινέ – για το ελεεινά σου καλό σπίτι, για τα ελεεινά σου καλά ρούχα, για την ελεεινή καλή σου κοινωνική θέσι, αρκέσου μ’ αυτά λοιπόν (αλλά πού μπορείς ν’ αρκεσθής)…». Ιούνιος 1905, (Γ.Π. Σαββίδης, «Ανέκδοτα σημειώματα ποιητικής και ηθικής», Μικρά Καβαφικά, Β´, Ερμής, 1987).
Σε αυτήν την αυτοκριτική εξομολόγηση παραδέχεται και ο ίδιος ο ποιητής το ημιτελές του δόσιμο στην ποιητική τέχνη προς χάρη των υλικών αναγκών του. Η παραδοχή αυτή συνδέει τον ποιητή με τους ήρωες των ποιημάτων του και εμμέσως αναγνωρίζεται η ενδοτικότητα ως μια γνήσια ανθρώπινη αδυναμία.
Συμπερασματικά πιστεύουμε ότι ο Καβάφης στο δίπτυχο κάλλος και αρετή αντιπροτείνει την ταυτότητα κάλλος ίσον αρετή. Το κάλλος είναι αρετή, δεν προϋποθέτει το ένα το άλλο. Σε έναν κόσμο που αποσυντίθεται και παρακμάζει η ομορφιά αποτελεί μια σταθερή αξία, μία αρετή αυτή κάθε αυτή, ικανή να εμπνέει τον ποιητή και εξιλεώνει τα ποιητικά πρόσωπα για τις αδυναμίες τους. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Δημαράς Κ.Θ., Σύμμικτα Γ΄: Περί Καβάφη. Φιλολογική επιμέλεια: Γ.Π. Σαββίδης. "Γνώση", 1992
Καβάφης Κ.Π., Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984
Καψωμένος Ε.Γ. , Η ταύτιση του κάλλους με το αγαθό: ένας νεοελληνικός αξιακός κώδικας στη μεταβυζαντινή λογοτεχνία, http://www.eks-ik.eu/dimosieyseis-ekdoseis/arthra-meletes/52
Σαββίδης Γ.Π., «Ανέκδοτα σημειώματα ποιητικής και ηθικής», Μικρά Καβαφικά, Β´, Ερμής, 1987