ΝΟΜΟΙ: ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ Η ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ;

Μαθήτριας Β΄ Λυκείου

  Ο Τζων Λοκ ήταν ένα σημαντικό πρόσωπο της εποχής του διαφωτισμού , το οποίο με την έννοια του κοινωνικού συμβολαίου προέτρεψε την Ευρώπη να υποστηρίξει τα ανθρώπινα δικαιώματα . Ο Άγγλος φιλόσοφος θεωρούσε ότι οι άνθρωποι σε φυσική κατάσταση δεν ήταν τόσο επιθετικοί, αλλά κυρίως κοινωνικοί, δημιουργικοί, λογικοί και σώφρονες. Ενδιαφέρονταν έτσι να συγκροτήσουν πολιτισμένες κοινωνίες. Γι' αυτό σύναπταν «κοινωνικό συμβόλαιο» με το κράτος με αμοιβαίους όρους. Αποδέχονταν να περιορίσουν την ελευθερία τους και σε αντάλλαγμα το κράτος έπρεπε να εγγυηθεί για τη διασφάλιση των φυσικών τους δικαιωμάτων: της ζωής, της ελευθερίας, της ιδιοκτησίας.

  Είναι κοινώς αποδεκτό το γεγονός ότι ο άνθρωπος για να μπορέσει να επιβιώσει μέσα στην κοινωνία και να ζει αρμονικά χωρίς να καταπατάται η δικιά του ελευθερία αλλά και η ελευθερία του συνανθρώπου του πρέπει να υπακούει σε κάποιους νόμους . Οι νόμοι είναι αυτοί που εξασφαλίζουν τις ισορροπίες μέσα σε μια κοινωνία και αυτοί οι οποίοι αποτελούν τη βάση για την αποκατάσταση της τάξης. Με άλλα λόγια είναι όπως είπε και ο Λοκ οι όροι με τους οποίους οι πολίτες παραχωρούν μερική από την ελευθερία τους στο κράτος περιμένοντας σε αντάλλαγμα τα προαναφερθέντα.

Επομένως, για να δημιουργηθεί μια κοινωνία η οποία να σέβεται και να εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών θα πρέπει να στηρίζεται σε μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολίτη - κράτους . Πιο αναλυτικά θα πρέπει και οι δύο πλευρές να τηρούν τους νόμους δηλαδή τους όρους της συμφωνίας , φυσικά μέσα από την εφαρμογή τους .

  Τι γίνεται λοιπόν όταν χαθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ κράτους-πολίτη; Μια απάντηση σε αυτή την ερώτηση μπορεί άνετα να δώσει το ελληνικό κράτος αφού έχει βιώσει και συνεχίζει να βιώνει την ρήξη στη σχέση μεταξύ του Έλληνα πολίτη και του κρατικού μηχανισμού.

Παρατηρώντας την νεότερη ιστορία και φτάνοντας στο σήμερα βλέπει κανείς ότι στο ελληνικό κράτος ανέκαθεν κυριαρχεί η διαφθορά, η αδιαφορία για την πολιτική ζωή και η αναρχία. Αν κάποιος εμβαθύνει περισσότερο συνειδητοποιεί πως αν κυριαρχούν τα παραπάνω στην κοινωνικοπολιτική ζωή ενός κράτους, αρχικά το κράτος σταματά να ευημερεί καθώς ο καθένας κοιτά το συμφέρον του, αφού δεν υπάρχει η έννοια της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής, ενώ ταυτόχρονα το κράτος και οι πολίτες είναι αντίπαλοι. Επιπλέον απαξιώνονται οι ανθρώπινες αξίες, υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής και εξαθλιώνονται τα ανθρώπινα δικαιώματα μεταξύ πολιτών και κράτους αλλά και μεταξύ πολιτών και συμπολιτών με αποτέλεσμα η κοινωνία να αποκτηνώνεται και να ξεχνιούνται τα φυσικά δικαιώματα και οι αγώνες οι οποίοι έγιναν για να αποκτηθούν. Με αυτόν τον τρόπο, τόσο λυπηρά καταδικάζεται από τους ίδιους τους δημιουργούς του το δημοκρατικό πολίτευμα και όλοι οι θεσμοί που το συμπληρώνουν. Τέλος , αφού εξαφανιστεί κάθε τι δημοκρατικό αρχίζει γρήγορα να ξεθωριάζει και να χάνεται κάθε είδους ελευθερίας ακόμα και από άτομα που έχουν δύναμη στα χέρια τους, διότι πάντα θα υπάρχει κάποιος πιο δυνατός ο οποίος θα μπορεί αυθαίρετα πλέον να κάνει ό,τι επιθυμεί , καθώς δεν θα υπάρχει νόμος να τον σταματήσει .

  Απόρροια των παραπάνω είναι ότι οι νόμοι αν και περιορίζουν το δικαίωμα του ανθρώπου στην απόλυτη ελευθερία , γεγονός που θεωρείται ως η ιδανική αρετή που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος στη ζωή του, στην ουσία είναι αυτοί οι οποίοι κατά κάποιον τρόπο προσπαθούν να την εξασφαλίσουν γι αυτόν. Αν και η σχέση ελευθερίας και νόμων μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνεται αντιφατική ωστόσο στο τέλος καταλήγει να θεωρείται αλληλένδετη.

  Οπότε, για να έχει ο άνθρωπος την ελευθερία του, να ζει σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που ευημερεί και κατ επέκταση να γίνει και αυτός πιο ήρεμος, δημιουργικός και κοινωνικός θα πρέπει

να υπάρχει μια ισορροπία και επιμέλεια στην τήρηση των νόμων. Ταυτόχρονα όμως με αυτό θα πρέπει να χτίζεται και να προστατεύεται μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και τον πολίτη. Έτσι ίσως πλησιάσουμε σε ατομικό επίπεδο τον άνθρωπο που περιγράφει ο Λοκ και παράλληλα σε κοινωνικό επίπεδο, ένα είδος κοινωνίας που φαντάζει στις μέρες τόσο ουτοπικό.